Co to jest oligofrenopedagogika?
,,Oligos’’ z greckiego oznacza pomniejszenie, małość, ,,phren’’ to umysł, a ,,paidagogike’’ to oczywiście nauka o wychowaniu. Stąd właśnie wywodzi się ta dość skomplikowana nazwa, której zapisanie sprawia mnóstwo kłopotu niejednej personie. Specjalista od pracy z dziećmi i młodzieżą w różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej i sprzężonej. Tak najogólniej możemy zdefiniować omawianą specjalizację. Do codziennych obowiązków czynnego zawodowo oligofrenopedagoga należy kształcenie osób z niepełnosprawnością, w celu przywrócenia im maksimum rozwoju i sprawności intelektualnej. Mówimy wówczas o długofalowym procesie działań (rewalidacji uczniów), ukierunkowanym na edukację, terapię i wychowanie.
To oczywiście nie koniec oczekiwań w stosunku do pedagoga specjalnego. Oligofrenopedagog to przede wszystkim osoba, która łączy specjalistyczną wiedzę z zakresu niepełnosprawności intelektualnej z wrażliwością, cierpliwością, empatią i powołaniem. Wielu oligo (tak właśnie w skrócie nazywają się nawzajem nauczyciele specjalni) określa swoją pracę, jako misję do spełnienia, która polega na przygotowaniu ucznia do funkcjonowania w społeczeństwie na jak najwyższym poziomie.
POLECAMY
Przed wyborem studiów w tym kierunku warto pamiętać, że oligofrenopedagogika należy do nauk empirycznych (indukcyjnych), humanistycznych, społecznych, wychowawczych i praktycznych. W dużym stopniu wykorzystuje również wiedzę z zakresu psychologii (również klinicznej), socjologii, psychiatrii, a nawet medycyny (szczególnie neurologii). Zauważalny związek z innymi naukami i dziedzinami wiedzy potwierdza, iż oligofrenopedagog, to specjalista o wszechstronnej, głębokiej wiedzy, którą potrafi skutecznie przełożyć na pracę z uczniami. To nauczyciel z autorytetem, który umie trafnie dostosować indywidualne metody i techniki pracy z dzieckiem z różną niepełnosprawnością intelektualną.
Główne zadania oligofrenopedagoga i cele nauczania (w zależności od stopnia niepełnosprawności ucznia)
- Wyznaczenie możliwości rozwojowych, ustalenie celów i zadań wychowawczych.
- Ukierunkowanie procesu rewalidacji w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego ucznia.
- Ustalenie możliwości rehabilitacji, środków kompensacyjnych oraz metod i form pracy dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną lub sprzężoną. Dobór odpowiedniej treści i środków dydaktyczno – wychowawczych.
- Systematyczne planowanie zajęć edukacyjnych.
- Wsparcie autonomii i niezależności jednostki.
- Przygotowanie dziecka do roli ucznia.
- Dążenie do osiągnięcia maksymalnego, wszechstronnego rozwoju podopiecznego.
- Praktyczne przygotowanie do funkcjonowania jednostkowego (osobniczego) i społecznego. Respektowanie warunków i norm społecznych oraz możliwie, jak najwyższy stopień uczestnictwa w życiu społecznym (samodzielność, budowanie pozytywnej oceny siebie, czynny udział w kontaktach z grupą rówieśniczą, porozumiewanie się, użytkowanie dóbr społecznych i kulturowych, samodzielna organizacja czasu wolnego, mobilność).
- Przygotowywanie do wykonywania zawodu.1
Dodatkowo praca oligofrenopedagoga często obejmuje również działania skierowane do rodziców i opiekunów, jak na przykład:
- Specjalistyczne konsultacje, porady i interwencje terapeutyczne.
- Indywidualne spotkania terapeutyczne w warunkach domowych, online bądź w placówce szkolnej.
- Szkolenia i seminaria dla opiekunów i rodziców uczniów.
Oligofrenopedagog – nauczyciel z dynamicznym podejściem do niepełnosprawności intelektualnej i sprzężonej
Ustaliliśmy już, że głównym celem działań oligofrenopedagoga jest jak najdalej idący rozwój umysłowy ucznia oraz wprowadzenie go w życie społeczne. Maksymalne podniesienie jakości życia podopiecznego na wszystkich płaszczyznach – tego pragnie każdy zaangażowany w pracę nauczyciel specjalny. Jednak podstawa programowa z zakresu kształcenia ogólnego uczniów z niepełnosprawnością umysłową w stopniu umiarkowanym i znacznym bardzo często wymaga modyfikacji i rozwinięcia. W tym przypadku to od wiedzy, doświadczenia i kreatywności pedagoga specjalnego zależy dobór właściwej treści. Zajęcia oparte na programach autorskich cieszą się dużym powodzeniem, a co najważniejsze przynoszą widoczne efekty. To kolejny zakres działań oligofrenopedagogów, który świadczy o wysokim poziomie wiedzy nauczycieli i zindywidualizowanym podejściu do każdego ucznia.
Czasami potrzeba wiele miesięcy, a nawet lat, aby cel został osiągnięty, ale każdy nauczyciel specjalny z powołania przyzna, że praca ta jest warta każdego wysiłku.
- Klasyfikacja wg J. Wyczesany, K. Kirejczyk.
