Autor: Agnieszka Lemańska

O samoregulacji i stresie pisałam już niejeden raz na łamach naszego czasopisma. Dziś chciałabym zająć się tym tematem od strony bardziej praktycznej. Samoregulacja, czyli zdolność do zarządzania własnymi emocjami i zachowaniami w odpowiedzi na różne sytuacje, w tym również na stres, jest niezwykle ważną umiejętnością, którą dzieci powinny rozwijać od najmłodszych lat.

Kiedy podczas jednej z sesji terapeutycznych zapytałam mojego podopiecznego o przyczynę jego ewidentnie kiepskiego nastroju tego dnia, pięcioletni wówczas Adaś odpowiedział po prostu „Są takie dni…”. Pomyślałam sobie wtedy, że trudno z tym dyskutować. Bo przecież są takie dni, są takie godziny, są takie chwile, kiedy wszystkiego wokół jest po prostu za dużo. Ludzie są za bardzo, dźwięki są za intensywne, światło jest zbyt ostre, buty za ciasne, telefon nie przestaje dzwonić, ktoś ciągle o coś pyta, a w głowie mamy kłębowisko spraw do załatwienia. Takie przeciążenie to sytuacja, której czasami doświadcza każdy z nas. Niektórych spotyka to częściej, a innych rzadziej. Ale wszyscy znamy to uczucie, kiedy w naszym ośrodkowym układzie nerwowym zaczyna brakować przestrzeni na kolejne docierające do nas bodźce. Myślimy wówczas: „Jeśli ten telefon jeszcze raz zadzwoni...”, „Jeśli szef zaraz nie przestanie gadać...”, Jeśli natychmiast nie zdejmę tych butów…”. No właśnie, to co?

Motywacja to stan gotowości do podjęcia określonych działań związanych z zaspokojeniem potrzeb człowieka lub realizowaniem konkretnych celów. Inaczej mówiąc, jest to silnik, motor, który napędza nas do działania. Istnieją dwa główne rodzaje motywacji: zewnętrzna i wewnętrzna. Jak mechanizmy motywacyjne przełożyć na pracę terapeutyczną?

Dawno temu, podczas jednego ze szkoleń prowadzonego przez amerykańskiego terapeutę pracującego z dziećmi ze spektrum autyzmu, usłyszałam słowa: „Happiness is a choice…”. Pamiętam, że pomyślałam wtedy: „Czy to naprawdę jest takie proste? Szczęście jest wyborem?”. Pod koniec dnia szkoleniowego postanowiłam, że zapamiętam te słowa na zawsze. I tak rzeczywiście się stało. To konkretne szkolenie skierowało mój rozwój zawodowy w nurt podejścia niedyrektywnego, terapii relacyjnej, przyjmowania perspektywy dziecka. Przyznaję, że w nurcie tym tkwię do dziś i jest mi w nim bardzo dobrze. Jak to osiągnąć?

Stres jest fizyczną i psychiczną odpowiedzią organizmu na działanie różnorodnych wyzwań środowiska, które nazywamy stresorami. Czy tego chcemy, czy nie, stres jest towarzyszem naszej codzienności. Jednak rzadko zastanawiamy się nad procesami, które zachodzą w naszym organizmie w sytuacji stresowej i nad tym, jak procesy te wpływają na nasze reakcje i zachowanie. Jestem przekonana, że poznanie i zrozumienie tych procesów pozwoli nam bardziej adekwatnie reagować w wielu sytuacjach.