Autor: Agnieszka Głukowska-Sobol

Tiki nerwowe to nawracające, gwałtowne i nierytmiczne ruchy – w przypadku tików ruchowych, bądź wokalizacje – w przypadku tików głosowych – pojawiające się najczęściej w seriach. Z reguły poprzedzane są konkretnym uczuciem, które odpowiada za wystąpienie tiku, np. uczucie zalegania w drogach oddechowych wymagające odchrząknięcia czy też uczucie napięcia mięśni szyi wywołujące ruch głowy. Czynności te z reguły przynoszą chwilową ulgę. Na przykładzie 10-letniej dziewczynki z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim autorka prezentuje podjęte działania zastosowane podczas terapii tików.

Zbrojna napaść Rosji na Ukrainę spowodowała, że wielu z nas próbuje zrozumieć sytuację, w której się znalazło, oraz ocenić swoje emocje. Niemało osób zadaje sobie pytanie, co aktualnie czują ich dzieci, jak powinni się nimi zaopiekować, one bowiem nie mają jeszcze dobrze rozwiniętych strategii regulowania emocji. Myślę, że podobne pytania zadaje sobie wielu dorosłych, funkcjonujących na co dzień w różnych rolach społecznych z dziećmi, m.in. nauczyciele i terapeuci. Obowiązkiem dorosłych, rodziców, opiekunów i terapeutów jest tłumaczenie wszystkim dzieciom otaczającej je rzeczywistości, w szczególności dzieciom z niepełnosprawnościami.

W artykule omówiono przypadek diagnozy, konceptualizacji i terapii w nurcie poznawczo-behawioralnym. Terapia pacjentki była bardzo dużym wyzwaniem, z uwagi nie tylko na niepełnosprawność, ale przede wszystkim na uwarunkowania społeczno-rodzinne, do których należała choroba matki, co bardzo niekorzystnie wpływało na możliwości zastosowania tradycyjnych technik terapeutycznych. W terapii duży nacisk położono na dostosowanie technik do możliwości pacjentki, co znacznie wydłużyło cały proces.

Terapię zaburzeń lękowych u dzieci z niepełnosprawnością intelek- tualną można realizować, opierając się na programie tera- peutycznym „Zaradny kot”. Na podstawie studium przypadku przedstawiono opis interwencji terapeutycznej z zastosowaniem tego programu.

Często spotykam się wśród terapeutów ze strachem i niechęcią do prowadzenia terapii pacjentów z NI i depresją. Wielu specjalistów uważa, że potrzebne są do tego specjalne metody i techniki. Przedstawiam tu kilka wybranych i podstawowych technik terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), które z powodzeniem stosuję w swojej praktyce. Z pewnością wymagają one indywidualnego dopasowania do potrzeb i możliwości pacjenta, jednak zależy to w dużej mierze od naszej relacji terapeutycznej i inwencji, nie same techniki bowiem, ale ich celowość i umiejętność zastosowania stanowią o skuteczności każdej terapii.