Jak ciało tworzy język?
Teoria Embodied Cognition, czyli ucieleśnionego poznania, zaproponowana przez George’a Lakoffa i Marka Johnsona, stanowi kamień milowy w rozumieniu związku między ciałem a językiem. Główne założenie tej koncepcji jest takie, że myślenie, pojmowanie i język nie istnieją w oderwaniu od fizyczności – wręcz przeciwnie, opierają się na niej.
Małe dziecko eksploruje świat za pomocą ciała – przez pełzanie, raczkowanie, chwytanie, turlanie się, wspinanie. To, co przeżywa w ciele, staje się strukturą, na której później budowane są pojęcia i metafory językowe. Dla przykładu, pojęcia takie jak „bliskość” czy „ruszyć z miejsca” mają swój pierwotny sens w cielesnym doświadczeniu przestrzeni, dotyku i ruchu. Język niejako wyrasta z ciała.
POLECAMY
Motoryka a rozwój pojęć
Zanim dziecko powie „lala”, musi doświadczyć, czym lalka jest – poprzez dotyk, manipulację, próbę przeniesienia jej z miejsca na miejsce. Tak samo pojęcie „daleko” ma sens dopiero, gdy dziecko zrozumie dystans dzięki własnemu ciału – pokonując przestrzeń, sięgając lub nie mogąc sięgnąć.
Stąd bardzo ważnym elementem wspierania rozwoju mowy jest tworzenie okazji do ruchu i manipulacji, czyli do ucieleśnionego poznawania świata. Deficyty w motoryce dużej i małej mogą oznaczać trudności w tworzeniu pojęć, a w konsekwencji – w budowaniu języka.
Obserwacja: co mówi ciało dziecka?
Zanim dziecko powie: „Nie chcę!”, jego ciało już wysyła komunikaty – może się odwracać, napinać, odpychać, zastygać. Uważna obserwacja motoryki spontanicznej dziecka – zarówno dużej (całego ciała), jak i małej (manipulacji dłoni, wyrazu twarzy) – może być źródłem cennych informacji diagnostycznych.
Przykład:
- Dziecko nie raczkowało, ma trudność z utrzymaniem równowagi, często się potyka – może mieć zaburzoną integrację sensoryczną i trudność z planowaniem ruchu, co w przyszłości utrudni także planowanie mowy.
- Dziecko niechętnie bawi się klockami, nie lubi malować – możliwy problem z motoryką małą, a więc i z precyzją ruchów artykulacyjnych.
Motoryka jako warunek komunikacji
Wiele dzie...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
- Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
- ...i wiele więcej!
Dołącz do 5000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Otrzymuj co 2 miesiące bank pomysłów z oryginalnymi, autorskimi scenariuszami do różnych zaburzeń rozwoju i zachowania wraz z gotowymi kartami pracy. Rozszerzaj swój warsztat i poznawaj gotowe metody pracy do wdrożenia od zaraz.
