Relacje międzyludzkie u osób z niepełnosprawnością

Metody terapii

Od momentu, kiedy człowiek zaczyna odbierać bodźce płynące z otoczenia, słyszeć głos najbliższych osób, czuć oraz reagować na to, co dzieje się wokół niego, uczy się nawiązywać relacje z innymi. Początkowo nieświadomie, ale stale nawiązuje więź z matką. Potem stopniowo z pozostałymi członkami rodziny, sąsiedztwem. I tak rozwija się krąg osób, dzięki którym realizuje swoją pierwotną potrzebę przynależności społecznej. Nawiązuje relacje z różnymi ludźmi, doświadcza interakcji, przeżyć, które budują jego tożsamość. Jednak w przypadku osób z niepełnosprawnościami proces ten często przebiega z różnymi zakłóceniami, a jedynymi partnerami bliskiej relacji stają się członkowie rodziny.

Nawiązując do teorii, którą opisał Abraham Maslow w 1943 r. w artykule pt. A Theory of Human Motivation (z ang. Teoria ludzkiej motywacji), można stwierdzić, iż to, co motywuje ludzi do działania, czyli do zaspokajania swoich potrzeb, tworzy łańcuch, którego pierwsze ogniwa związane są z fizjologią i bezpieczeństwem, a kolejne z przynależnością, miłością, szacunkiem i samorealizacją. Społeczna natura człowieka sprawia, że są one realizowane dzięki relacjom z innymi. Dzięki innym ludziom, ich pracy, opiece, trosce zaspokajany jest głód i pragnienie, poczucie bezpieczeństwa i bycia członkiem rodziny, grupy, można czuć się kochanym i szanowanym, a także realizować swoje pasje i się rozwijać. Wszystko to powoduje, że relacje są jednymi z ważniejszych aspektów życia człowieka. Ale relacje nie są czymś, co człowiek otrzymuje. Każda relacja jest procesem, który trzeba umieć rozpocząć, kontynuować i zakończyć, kiedy trzeba. I o ile nawiązanie relacji może być jednorazowym doświadczeniem, to już jej podtrzymanie wymaga odczytywania różnych stanów emocjonalnych oraz wykonywania czynności nie tylko z myślą o sobie, ale i o innych. Jest to na tyle skomplikowany proces, że na jednym jego biegunie jest pełne włączenie w życie społeczne w różnych obszarach, wymagające odgrywania wielu ról, a na drugim jest samotność i izolacja, które dotykają osoby mające problemy np. ze wzrokiem, słuchem, poruszaniem się lub z komunikacją i rozumieniem ukrytych sensów przekazów niewerbalnych innych ludzi, wnioskowaniem itp.
Relacje z ludźmi służą jednak nie tylko zaspokajaniu potrzeb. Dzięki nim dziecko uczy się norm i zasad życia społecznego, zachowań w określonych sytuacjach oraz odgrywania różnych ról. Duże znaczenie ma także to, że pozytywne relacje przyczyniają się do utrzymania zdrowia psychicznego na dobrym poziomie. Dzieje się tak dlatego, że podczas bliskiej relacji z drugim człowiekiem otrzymuje się zazwyczaj informacje zwrotne o swoim działaniu. Jeżeli jest ono pozytywnie odbierane, następuje pochwała i motywacja do rozwijania go. Jeżeli zaś negatywnie, to otrzymuje się komunikat, że nie służy ono ani jednej, ani drugiej stronie. Relacja z drugim człowieki...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI