Jak przygotowywać partnerów komunikacyjnych użytkownika AAC?

Kim jest partner komunikacyjny? 

Jak sugeruje definicja z powszechnie znanego Podręcznego słownika terminów AAC (Kaczmarek, Grycman, 2017), partner komunikacyjny to ktoś, kto aktywnie wspiera w komunikacji użytkownika AAC, „pomaga” mu zrozumieć komunikat nadany przez inną osobę albo przekazać jego własny komunikat. To ktoś, kto powinien być przygotowany. W szerokim ujęciu, jakie prezentuje np. ASHA (b.d.), partner komunikacyjny to synonim rozmówcy – nie zawsze przygotowanego, nie zawsze w pełni świadomego znaczenia swojej roli. Pełen potencjał partnera komunikacyjnego może ujawnić się po zainwestowaniu czasu w dopasowane szkolenie.
Do grona partnerów komunikacyjnych tradycyjnie zaliczano przede wszystkim osoby, które pozostawały w relacji rodzinnej i towarzyskiej z użytkownikiem AAC (jak rodzice) bądź też były jego nauczycielami. Nie jest to jednak kompletna lista. 
W niniejszym artykule chciałabym zastanowić się, jak prowadzić trening partnerów komunikacyjnych użytkownika oraz jakiego rodzaju zadania stoją przed przygotowanymi partnerami z różnych środowisk.

Szukając kluczowych partnerów użytkownika AAC

Często w moim doświadczeniu pracy w modelu środowiskowym (i w podejściu skoncentrowanym na rodzinie w ogóle) na pierwszy plan wysuwa się przygotowanie domowników. Rodzice czy też opiekunowie mogą wnieść wiele do pełniejszego odkrycia zasobów, wyzwań i potrzeb 
użytkowników AAC (ASHA, b.d.). Często funkcjonowanie dziecka w środowisku domowym różni się od zachowania poza domem. Życie pod jednym dachem daje okazję i niebagatelną ilość czasu na obserwację i lepsze zrozumienie motywów działania osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi. To informacje, jakie trudno pozyskać podczas dużo krótszej obserwacji przez specjalistę – dostarczy ich właśnie rodzina.
Ale najbliżsi to nie tylko rodzice! To dziadkowie, ulubione ciocie i wujkowie, czasem niania lub bliscy znajomi i sąsiedzi. 
Szczególną grupę, o której nie powinniśmy zapominać w czasie przygotowywania partnerów, stanowią rodzeństwo czy dalsi krewni w podobnym wieku oraz koledzy, koleżanki, bliscy znajomi i przyjaciele. Badania nad efektywnością treningu rówieśników mówią o tym, że w porównaniu z kształceniem dorosłych, ten powinien polegać na wspólnym działaniu (np. w diadzie użytkownik AAC i jego kolega/koleżanka), interwencji w naturalnym środowisku dziecka, podczas codziennych czynności i zabawy oraz przekazywaniu tego, co należy robić na konkretnych przykładach (Biggs i in., 2019). Wyniki analiz sugerują także, że w zakresie treningu rówieśników warto skupić się na korzystaniu z AAC wraz z wypowiadaniem własnego komunikatu...