Wśród czołowych badaczy wypalenia pojawia się wiele sposobów jego definicyjnego ujmowania. To, co jednak łączy różne podejścia naukowe, to przekonanie, że wypalenie jest procesem, który dokonuje się w sytuacji nieprawidłowego radzenia sobie ze stresem w pracy, którego efektem jest obniżenie poczucia kompetencji, sprawczości i poczucia jej sensu.
Według Fraudenbergera oraz Richelsona wypalenie to „stan zmęczenia lub frustracji wywołany przez poświęcenie się dla ważnej sprawy, sposób życia lub relację społeczną, które nie przyniosły oczekiwanej nagrody” (Szmagalski, 2009, s. 18). Nagrodę tę można rozpatrywać w różnych kategoriach, najczęściej jest nią poczucie własnej kompetencji oraz skuteczności zawodowej. Czynnik ten ma szczególne znaczenie w zawodzie terapeuty specjalnego, który z racji specyfiki swojej pracy nie jest w stanie budować poczucia kompetencji, jedynie mierząc jej proste efekty w postaci osiągnięć podopiecznych, bowiem materia ta w dużym stopniu nie jest zależna jedynie od jego umiejętności. Jest to typowe w pracy z drugim człowiekiem, któremu towarzyszymy w rozwoju i procesie pokonywania własnych ograniczeń.
POLECAMY
Przyczyny wypalenia zawodowego
Pułapką wypalenia zawodowego jest nadmierna ambicja oraz potrzeba dążenia do mistrzostwa. Według ww. autorów najszybciej na wypalenie zawodowe zaczynają cierpieć osoby, które są entuzjastycznie nastawione do własnej pracy, która nierzadko staje się ich pasją. Paradoksalnie, żeby bowiem coś mogło się wypalić, musi najpierw płonąć. Wczesnymi symptomami wypalenia, na które warto zwrócić uwagę, a które nierzadko pojawiają się już na samym początku, mogą być:
- wyczerpanie pracą,
- brak emocjonalnego zaangażowania w problem czy relacje z innymi w pracy,
- nuda i cynizm,
- niecierpliwość i podwyższona pobudliwość,
- poczucie omnipotencji wyrażające się w przekonaniu, że „nikt inny nie zrobi tego lepiej”,
- poczucie bycia niedocenianym,
- przeko...
