Mózgowe zaburzenia widzenia (CVI)

Rozwój medycyny pozwala na ratowanie coraz bardziej skrajnych wcześniaków, a co za tym idzie pojawia się coraz więcej dzieci z różnymi problemami. Dzieci przedwcześnie urodzone to grupa, która szczególnie narażona jest na przeróżne problemy ze strony układu nerwowego. Ale nie tylko o wcześniakach będziemy tu mówić, ponieważ CVI może pojawić się w przypadku każdej choroby, problemu, uszkodzenia czy zaburzenia w pracy centralnego układu nerwowego. Ponad 40% mózgu pracuje na rzecz funkcji wzrokowych, więc nie jest zaskakujące, że duża część dzieci z uszkodzeniem mózgu ma takie czy inne problemy z widzeniem. Jeśli w swojej pracy spotykacie dzieci z problemami neurologicznymi, metabolicznymi lub genetycznymi, to warto przyjrzeć się z bliska ich możliwościom widzenia. 
Osoby, prezentujące mózgowe zaburzenia widzenia (CVI), to bardzo zróżnicowana grupa, a samo określenie CVI to wielki worek, do którego można wrzucać przypadki skrajnie różne. Dzieci w tej grupie różnią się możliwościami motorycznymi, poznawczymi, społecznymi i wzrokowymi. Niektóre są zupełnie samodzielne, chodzą do szkoły i „jakoś” sobie w niej radzą, inne potrzebują pomocy w każdej czynności dnia codziennego. Niektóre porozumiewają się bez problemów, inne potrzebują wsparcia komunikacji alternatywnej lub wspomagającej. 
Mimo tak dużej różnorodności możemy zaobserwować pewne cechy wspólne dla całej grupy, jednak o różnym nasileniu. Są to konkretne zachowania wzrokowe, które Christine Roman-Lantzy (zob. Bibliografia) opisała jako 10 cech charakterystycznych. 
Nazwa korowe zaburzenia widzenia (ang. Cortical Visual Impairment) w Europie często zamieniana jest na mózgowe zaburzenia widzenia (Cerebral Visual Impairment). Niektórzy autorzy widzą różnicę między tymi określeniami, inni traktują je wymiennie. Osobiście bardziej przemawia do mnie określenie mózgowe zaburzenia widzenia, ponieważ wskazuje na dużą możliwość umiejscowienia zaburzenia w obrębie mózgu. Mocno krzywdzący natomiast jest nadal stosowany synonim „ślepota korowa”. Przy współczesnej wiedzy na temat plastyczności układu nerwowego termin ten powinien zniknąć z naszego słownika, ponieważ przy odpowiednim wsparciu możliwości wzrokowe większości dzieci mogą znacząco się poprawić. CVI jest zaburzeniem funkcji widzenia związanym z uszkodzeniem mózgu, a nie narządu wykonawczego, czyli gałek ocznych. W związku z tym badanie okulistyczne może nie pokazać żadnych zaburzeń. Aczkolwiek nie jest tak w każdym przypadku, ponieważ wada narządu wzroku może iść w parze z CVI. 
 

Cechy charakterystyczne CVI

1.    Preferencja koloru
Niektóre dzieci z CVI wykazują silne zainteresowanie konkretnymi kolorami. Ich uwagę wzrokową przyciągają jaskrawe, nasycone barwy. Często, pytając rodzica o ulubiony kolor, szybko i bez zastanowienia dostajemy odpowiedź, czasami jednak rodzice utożsamiają konkretny przedmiot, zabawkę z ulubionym kolorem. Jeśli dany przedmiot był często pokazywany dziecku, to mogło się ono nauczyć tego koloru. Bez względu na to, czy dzieci z CVI prezentują preferencję koloru w związku z wrodzoną funkcją mózgu, czy też stałą stycznością z przedmiotem o określonym kolorze, ważne jest, aby osoby pracujące z dziećmi z CVI były w stanie dostrzec daną preferencję i następnie wcielić przedmioty o danym kolorze w czynności dnia...