Rozwój emocjonalny osób z niepełnosprawnością intelektualną a zadania terapeuty

Okiem specjalisty

Aby lepiej zrozumieć, jak rozwój emocjonalny osób z NI jest wkomponowany w rozwój ogólny, można wykorzystać fazowy model Antona Došena. Model ten został stworzony na podstawie rozwoju emocjonalnego dziecka neurotypowego, gdyż osoby z NI przechodzą przez te same etapy dorastania. Jakie są jego fazy oraz zadania terapeuty w poszczególnych obszarach?

Satysfakcjonująca jakość życia, utrzymanie relacji interpersonalnych oraz partycypacja społeczna zależne są od wysokiego poziomu kompetencji emocjonalnych. Zdolność do odbierania i adekwatnego przetwarzania informacji afektywnych, umiejętność wyrażania i nazywania stanów emocjonalnych, możliwość rozpoznawania i kontrolowania emocji własnych, a także odpowiedniego reagowania na emocje innych jest dla osób z niepełnosprawnością intelektualną (i ich otoczenia) znacznie istotniejsza niż tradycyjnie rozumiana inteligencja. Trudności osób z niepełnosprawnością intelektualną (NI) w opisanym obszarze mogą prowadzić do występowania zachowań trudnych oraz zaburzeń psychicznych. Wyrażanie emocji w sposób odbiegający od przyjętych norm i oczekiwań społecznych jest głównym powodem wykluczania osób z niepełnosprawnością intelektualną z udziału w życiu społecznym. W tym kontekście można sformułować założenie, że wspomaganie rozwoju emocjonalnego osób z niepełnosprawnością intelektualną jest zadaniem fundamentalnym.

Czynniki wpływające na rozwój emocjonalny 

Rozwój emocjonalny każdego człowieka zależy od czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Wewnętrzne związane są ze strukturami mózgowymi (funkcjonowaniem układu neuroendokrynnego i wegetatywnego, funkcjonowaniem płatów czołowych), cechami behawioralnymi (zdolnością koncentracji uwagi, zdolnością do adaptacji) i umiejętnością wybierania odpowiedniej strategii zachowań. Do czynników zewnętrznych zalicza się wzorce opieki oraz formalny trening. Oznacza to, że przez odpowiednio dobrane oddziaływania można rozwijać dojrzałość emocjonalną. Uczenie się kompetencji emocjonalnych jest możliwe także w grupie osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Fazowy model rozwoju emocjonalnego osób z NI Antona Doš

...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI