Terapia dziecka z zespołem Aspergera z udziałem rodziców i nauczycieli

Wmomencie rozpoczęcia interwencji behawioralnej Tomek od niespełna roku nie mówił (mimo umiejętności intelektualnych w normie) i prezentował nasilające się zachowania trudne (intensywny płacz, krzyk), zakłócające funkcjonowanie całej rodziny. Przypadek Tomka określono jako „trudny”, ponieważ rodzice chłopca od wielu miesięcy bezskutecznie szukali specjalistycznej pomocy. Chłopiec był wielokrotnie badany przez lekarzy różnych specjalności, którzy wykluczyli medyczne podłoże jego zachowań. Po wielu miesiącach poszukiwań przyczyn jego problemów postawiono m.in. diagnozę zespołu Aspergera (ZA) i zalecono terapię behawioralną. Farmakoterapia nie przynosiła redukcji zachowań niepożądanych, a stan chłopca stopniowo się pogarszał, prezentował on nasilające się zachowania z kręgu zaburzeń lękowych, m.in.: wycofanie z kontaktów społecznych, objawy regresu rozwojowego i zachowania nieadekwatne do wieku i/lub sytuacji. Tomek miał nauczanie indywidualne na terenie szkoły, a jego nauczyciele zgłaszali zarówno trudności z realizacją podstawy programowej, jak i własną bezradność wobec prezentowanych przez niego zachowań. 
Dobór metod i celów interwencji behawioralnej poprzedzony był analizą funkcji zachowań niepożądanych oraz odniesieniem prezentowanego poziomu umiejętności w poszczególnych sferach do typowego rozwoju. Interwencja terapeutyczna obejmowała pracę z dzieckiem na terenie domu wraz z włączeniem w proces terapii jego rodziny, a w kolejnych etapach także i nauczycieli. Dodatkowo zastosowano psychoedukację i wsparcie wszystkich osób objętych interwencją (dziecko, rodzinę, nauczycieli i rówieśników). 
Dzięki spójnym i skoordynowanym oddziaływaniom terapeutycznym we współpracy z rodzicami i nauczycielami uczeń w ciągu 3 tygodni zaczął mówić, po 5 miesiącach dołączył do nauki w grupie, a po roku samodzielnie uczęszczał ze swoją klasą na wszystkie lekcje. Redukcja zachowań trudnych umożliwiła rozpoczęcie w dalszych etapach pracy terapeutycznej nakierowanej na rozwijanie umiejętności społeczno-emocjonalnych Tomka. 

Naturalistyczne interwencje behawioralno--rozwojowe (NIBR) 

Naturalistyczne interwencje behawioralno-rozwojowe (naturalistic developmental behavioural interventions) to interwencje o potwierdzonej naukowo skuteczności skierowane m.in. do osób ze spektrum autyzmu, wdrażane w naturalnym środowisku (np. szkoła, dom), zakładające dzielenie kontroli między dzieckiem i dorosłym (np. w inicjowaniu aktywności), polegające na wykorzystaniu naturalnie pojawiających się okazji do uczenia i korzystające z różnych metod i technik behawioralnych w celu uczenia umiejętności adekwatnych do poziomu rozwoju danego dziecka. Podejścia te gwarantują lepszą generalizację efektów terapii (w porównaniu z tradycyjnymi podejściami behawioralnymi polegającymi głównie na pracy indywidualnej w kontrolowanych, sztucznych warunkach) i umożliwiają obniżenie jej długofalowych kosztów (m.in. przez szkolenie i włączenie w interwencję osób mających z dzieckiem codzienny kontakt). 
Zgodn...