Terapia zajęciowa jako element kompleksowej rehabilitacji neurologicznej

Cel ten osiąga się przez umożliwienie tej osobie uczestnictwa w różnego rodzaju zajęciach (ang. occupations). W terapii zajęciowej wyróżnia się dwa podejścia do pracy z beneficjentami lub osobami. Terapia „do zajęcia” lub „poprzez zajęcie”. W podejściu skoncentrowanym „do zajęcia” terapeuta zajęciowy po ustaleniu indywidualnego celu terapeutycznego ze swoim beneficjentem, proponuje mu aktywności, które mają na celu umożliwić danej osobie wykonanie pożądanego przez nią zajęcia, np. wprowadzenie adaptacji umożliwiających samodzielne jedzenie. Z kolei przykładem podejścia, w którym cel terapeutyczny osiąga się „poprzez zajęcie”, są ćwiczenia usprawniające funkcje kończyny górnej, które uzyskuje się dzięki codziennej aktywizacji ręki mniej sprawnej, np. wskutek przebytego udaru. 

Klient czy pacjent?

Nie bez powodu we wcześniejszym akapicie używałam naprzemiennie słowa beneficjent lub osoba, określając odbiorcę oddziaływań terapeutycznych. Środowisko terapeutów zajęciowych jest podzielone w kwestii doboru odpowiedniego nazewnictwa. Część z terapeutów zajęciowych nie jest skłonna do nazywania odbiorcy działań pacjentem, twierdząc, że określenie pacjent pozbawia człowieka podmiotowości, a stawia tylko w tej jednej roli – pacjenta zależnego od woli terapeuty. Wobec tego często proponuje się określenie osoba, beneficjent lub klient. To ostatnie określenie może powodować pewne zakłopotanie, ponieważ nasuwa się myśl o pewnej zależności w relacji osoba–terapeuta. W zależności od miejsca pracy terapeutów zajęciowych – czy jest to świetlica środowiskowa, więzienie czy oddział szpitalny – określenia te pasują wymiennie. W szpitalu określenie pacjent nie nasuwa żadnej zależności, natomiast klient budziłoby już pewne kontrowersje. 

Czym zajmuje się terapeuta zajęciowy?

I tu od razu nasuwa się pytanie: Jakie są tak naprawdę główne obszary pracy terapeutów zajęciowych? W związku z tym, że jest to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, może zdarzyć się, że kompetencje i umiejętności terapeutów zajęciowych krzyżują się również z działaniami innych specjalistów. Najprostszą odpowiedzią na pytanie, jakie są obszary pracy terapeutów zajęciowych, jest stwierdzenie, że jest to praca ze wszystkimi grupami osób wykluczonych społecznie lub zagrożonych wykluczeniem. Praca terapeutów skupia się na włączeniu tych osób w społeczeństwo przez zaangażowanie ich w różnego rodzaju zajęcia. W poniższym artykule skupię się na opisaniu, jak wygląda terapia zajęciowa w pracy z osobami z chorobami neurologicznymi i jak ta dziedzina wiedzy koreluje z inn...