Zaburzenia więzi u dzieci i młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Jakie są możliwe formy pomocy psychoterapeutycznej?

Metody terapii

Co to są zaburzenia więzi? Czy mamy aktualną wiedzę dotyczącą tego aspektu? Czy niepełnosprawność intelektualna lekkiego stopnia intensyfikuje objawy pozabezpiecznego przywiązania? Poniżej przedstawiam proponowane wskazania, formy pracy i oddziaływań psychoterapeutycznych poprawiających funkcjonowanie dziecka w obszarze emocjonalnym i relacji społecznych.

Analizując zachowanie dzieci i młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną, często obserwujemy różnorodne rodzaje trudnego zachowania. Dla nas, dorosłych, osób pracujących z ww. młodymi ludźmi, często przyczyna wybuchów złości, agresji, autoagresji, unikania wchodzenia w relacje, zwłaszcza z osobami dorosłymi chcącymi pomóc, jest niezrozumiała i w wielu sytuacjach może być zaskakująca. Warto wówczas przeanalizować relacje, jakie łączą dzieci i młodzież z ich opiekunami. Bardzo cenne, z punktu widzenia planowania oddziaływań psychoterapeutycznych, jest przeprowadzenie wywiadu z rodzicami lub osobami sprawującymi opiekę nad dzieckiem lub nastolatkiem. Są jednak przypadki, gdy uzyskanie tego rodzaju informacji jest praktycznie niemożliwe, ponieważ młody człowiek przebywa w palcówce wychowawczej, a aktualni opiekunowie mają tylko szczątkowe informacje dotyczące wczesnego dzieciństwa swoich podopiecznych. W takich wypadkach, a są to częste sytuacje, należy skoncentrować się na wypowiedziach i zachowaniach nastolatka lub dziecka.

Czym są zachowania przywiązania?

Aby móc poprawnie opisać przyczyny trudnych zachowań, warto wiedzieć, czym są zachowania przywiązaniowe, a co nazywamy więzią. 
Zachowania przywiązaniowe są celowymi działaniami dziecka, które mają zapewnić opiekę lub/i obronę, poczucie bezpieczeństwa, przez opiekuna w stresującej dla dziecka sytuacji. To, co na co dzień możemy obserwować w reakcjach dziecka, nie musi być zachowaniem przywiązaniowym. Aby można było stwierdzić, że jest to właśnie ten typ zachowania, należy w procesie diagnozy określić cel owego działania.
W literaturze specjalistycznej w następujący sposób charakteryzuje się zachowania przywiązaniowe:

POLECAMY

  • przywoływanie lub komunikacja odległa (np. nawoływanie, płacz, rzucanie się na podłogę);
  • dążenie do fizycznej bliskości (np. wyciąganie rączek, podbieganie do opiekuna, sprawdzanie, gdzie przebywa opiekun);
  • działania ukierunkowane na podtrzymanie kontaktu (np. trzymanie za rękę, wymuszanie kontaktu wzrokowego, przywieranie).

Więź to stabilna w czasie tendencja do polegania na wybranej osobie dorosłej – najczęściej jest to jedno z rodziców – w sytuacji stresowej dla dziecka. 
Dzięki opiece dorosłych dziecko jest w stanie przeżyć...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI