Zaburzenia więzi u dzieci i młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Jakie są możliwe formy pomocy psychoterapeutycznej?

Analizując zachowanie dzieci i młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną, często obserwujemy różnorodne rodzaje trudnego zachowania. Dla nas, dorosłych, osób pracujących z ww. młodymi ludźmi, często przyczyna wybuchów złości, agresji, autoagresji, unikania wchodzenia w relacje, zwłaszcza z osobami dorosłymi chcącymi pomóc, jest niezrozumiała i w wielu sytuacjach może być zaskakująca. Warto wówczas przeanalizować relacje, jakie łączą dzieci i młodzież z ich opiekunami. Bardzo cenne, z punktu widzenia planowania oddziaływań psychoterapeutycznych, jest przeprowadzenie wywiadu z rodzicami lub osobami sprawującymi opiekę nad dzieckiem lub nastolatkiem. Są jednak przypadki, gdy uzyskanie tego rodzaju informacji jest praktycznie niemożliwe, ponieważ młody człowiek przebywa w palcówce wychowawczej, a aktualni opiekunowie mają tylko szczątkowe informacje dotyczące wczesnego dzieciństwa swoich podopiecznych. W takich wypadkach, a są to częste sytuacje, należy skoncentrować się na wypowiedziach i zachowaniach nastolatka lub dziecka.

Czym są zachowania przywiązania?

Aby móc poprawnie opisać przyczyny trudnych zachowań, warto wiedzieć, czym są zachowania przywiązaniowe, a co nazywamy więzią. 
Zachowania przywiązaniowe są celowymi działaniami dziecka, które mają zapewnić opiekę lub/i obronę, poczucie bezpieczeństwa, przez opiekuna w stresującej dla dziecka sytuacji. To, co na co dzień możemy obserwować w reakcjach dziecka, nie musi być zachowaniem przywiązaniowym. Aby można było stwierdzić, że jest to właśnie ten typ zachowania, należy w procesie diagnozy określić cel owego działania.
W literaturze specjalistycznej w następujący sposób charakteryzuje się zachowania przywiązaniowe:

• przywoływanie lub komunikacja odległa (np. nawoływanie, płacz, rzucanie się na podłogę);
• dążenie do fizycznej bliskości (np. wyciąganie rączek, podbieganie do opiekuna, sprawdzanie, gdzie przebywa opiekun);
• działania ukierunkowane na podtrzymanie kontaktu (np. trzymanie za rękę, wymuszanie kontaktu wzrokowego, przywieranie).

Więź to stabilna w czasie tendencja do polegania na wybranej osobie dorosłej – najczęściej jest to jedno z rodziców – w sytuacji stresowej dla dziecka. 
Dzięki opiece dorosłych dziecko jest w stanie przeżyć...