Zastosowanie poznawczo-behawioralnego podejścia terapeutycznego we wspieraniu nastolatków z ASD borykających się z epizodem depresyjnym

Depresja – czy to tylko obniżony nastrój? 

W ostatnim czasie termin „depresja” stał się modnym określeniem, często nadużywanym w mediach, na portalach społecznościowych i w codziennym życiu. Każdy z nas miał kiedyś obniżony nastrój, ale czy jest to tożsame z chorowaniem na depresję? Absolutnie nie. Warto podkreślić, że depresja należy do chorób, które mogą trwać nawet kilka lat i stanowić poważne zagrożenie życia i zdrowia. Obniżony nastrój jest krótkotrwały, mija samoistnie lub na skutek zaangażowania się w przyjemną dla nas aktywność, np. pójścia na lody czy do kina z koleżanką. Depresja natomiast wymaga leczenia, bowiem upośledza naszą sferę myślenia (poznawczą), odczuwania emocji (emocjonalną) oraz zachowania (behawioralną). Badania pokazują, iż w okresie dojrzewania drastycznie rośnie odsetek osób borykających się z depresją. 
Zgodnie z Klasyfikacją zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (ICD-10), aby zdiagnozować depresję, epizod ten musi utrzymywać się ciągle przez okres minimum 2 tygodni. Pacjentowi doskwierają takie symptomy, jak:

• obniżony nastrój,
• brak odczuwania przyjemności, utrata zainteresowań,
• zwiększona męczliwość, mniej aktywny tryb życia niż przed chorobą,
• spadek lub wzrost wagi ciała bez stosowania żadnej celowej diety, 
• bezsenność lub nadmierna senność, 
• zahamowanie psychoruchowe lub codzienne pobudzenie, 
• prawie codzienne poczucie winy i braku własnej wartości, 
• ograniczona koncentracja uwagi, trudności w myśleniu, 
• powracające myśli o śmierci, myśli samobójcze lub konkretny plan popełnienia samobójstwa. 

Epizod depresyjny może mieć przebieg łagodny, umiarkowany bądź ciężki. 

Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego klasyfikacja DSM-V zakłada podobne kryteria do diagnozy depresji, według których objawy:

• utrzymują się minimum 2 tygodnie,
• występują przez większość dnia, 
• powodują widoczne cierpienie,
• upośledzają codzienne życie bądź są widoczne przez społeczeństwo. 

Nastolatek z ASD – dlaczego osoby ze spektrum autyzmu może dotknąć depresja?

W swojej pracy klinicznej obserwuję sytuacje, kiedy rodzic nastolatka z diagnozą ASD jest już wystarczająco zmęczony trudnościami wynikającymi ze specyfiki funkcjonowania osób ze spektrum autyzmu, a więc problemami w sferze komunikacyjnej, sztywności zachowań i/lub zaburzonych relacji społecznych, że niezwykle ciężko do tego „pakietu” przyjąć mu rozpoznanie depresji. Niestety, zdarzają się sytuacje, w których rodzic przyjmuje po...