Czynniki powodujące trudności z przyjmowaniem pokarmów u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – właściwe rozpoznanie i działanie..

Metody terapii

Co sprawia, że dzieci z ASD (Autism Spectrum Disorder) nie tylko mają trudności z przyjmowaniem pokarmów, ale też ich charakter jest poważniejszy w porównaniu z dziećmi rozwijającymi się prawidłowo? Odpowiedź nie jest łatwa, ponieważ podłoże tych problemów może być różnorodne. Postaram się przedstawić kluczowe trudności, na które należy zwrócić uwagę, gdy nasz podopieczny je wybiórczo.

Trudności z przyjmowaniem pokarmów są powszechne w przypadku dzieci. Szacuje się, że dotyczą 1/4 populacji, ale w większości mijają samoistnie. Problemy z żywieniem są również bardzo często cechą różnorodnych zaburzeń wieku dziecięcego. Czasami mają postać delikatną, innym razem są na tyle poważne, że nie ustępują bez wsparcia specjalistów, a niekiedy nawet wymagają włączenia żywności medycznej czy karmienia przez zgłębnik. Bez względu na stopień nasilenia problemów z przyjmowaniem pokarmów, jest to obszar, który zawsze powoduje ogromny niepokój i lęk wśród rodziców.
Problemy z przyjmowaniem pokarmów były również jedną z cech definiujących syndrom kojarzony z autyzmem, na co zwracał uwagę sam Kanner. Niektórzy autorzy sugerują nawet, że występowanie trudności w karmieniu w okresie niemowlęcym może być wczesnym objawem autyzmu. Dzisiaj wiemy, że wybiórcze jedzenie czy zaburzenia odżywiania, które występują u dzieci neurotypowych, są bardziej nasilone w przypadku tych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (Ashley i in., 2020). 
Najlepszym przykładem jest faza neofobii, która dotyczy wszystkich ssaków. Zwykle ok. 2.–3. roku życia dzieci zaczynają gorzej jeść, obawiają się nowości, zwracają uwagę na wygląd pokarmu i wykluczają ze swojego jadłospisu wiele produktów. Jednak wraz z rozwojem i powtarzalną ekspozycją ta niechęć i wybiórczość mijają. To dlatego, że neofobia z wiekiem łagodnieje, a liczba prób spożycia nowego pokarmu się zwiększa. I chociaż dotyczy ona każdego dziecka, badania wykazują, że niechęć do jedzenia u dzieci z ASD często nie ustępuje samoistnie wraz z rozwojem i upływającym czasem i co więcej – problemy z przyjmowaniem pokarmów w tej grupie często szybciej się nasilają w porównaniu z dziećmi rozwijającymi się typowo (Ashley i in., 2020).

Jakie są powszechne problemy żywieniowe w grupie dzieci z ASD?

Szacuje się, że częstość występowania problemów żywieniowych u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wynosi aż 90% (Kodak, Piazza, 2008), z czego blisko 70% określa się jako dzieci jedzące selektywnie, z racji spożywania wąskiej gamy produktów (Twachtman-Reilly i in., 2008). Do powszechnych rozpoznawanych problemów żywieniowych w grupie dzieci z ASD zalicza się także napady złości w trakcie posiłków, różnorodne rytuały i stereotypy żywieniowe. Musimy pamiętać, że nawet mówiąc wyłącznie o selektywności w przypadku dzieci z ASD, za każdym razem możemy mieć na myśli coś innego. Raz będzie to selektywność ze względu na cechy sensoryczne, np. wygląd produktów, innym razem czynnikiem decydującym będzie tekstura, a czasami możemy jeszcze zaobserwować preferowanie konkretnych naczyń, w których se...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI