Metody fizjoterapeutyczne w pracy z pacjentem z głęboką niepełnosprawnością

Najczęściej temat głębokiego upośledzenia fizycznego i umysłowego jest w rehabilitacji pomijany. Z każdej metody natomiast możemy wyciągnąć poszczególne elementy, które nadadzą się do pracy z naszym pacjentem. Myślę, że dopiero kombinacja technik i strategii z różnych metod daje rehabilitantowi dobre narzędzia do pracy z tego rodzaju wyzwaniami. W swojej praktyce zawodowej mam szczęście pracować w zespole specjalistów wykorzystujących w terapii różnorodne metody pracy. Daje nam to ogromną bazę do wymiany doświadczeń i wprowadzenia wielu różnych technik w codzienną pracę. Pamiętam przypadek jednego z naszych pacjentów, który w trakcie chodzenia z asekuracją doznawał silnych bólów w okolicy biodra. Trudno było zdiagnozować ich źródło, ponieważ mieliśmy do czynienia z osobą z głęboką niepełnosprawnością umysłową. Jedna z moich koleżanek ukończyła wówczas kurs z metody McKenziego, metody skierowanej głównie dla osób w normie intelektualnej i fizycznej. Postanowiła ułożyć naszego pacjenta w pozycji przeprostu i tak go zostawić na kilka minut. 
Po kilku takich sesjach chodzenie wyraźnie się polepszyło, a postawa pacjenta wskazywała na zmniejszone nasilenie bólu. Ta historia niech będzie inspiracją dla wszystkich, którzy zajmują się osobami z głębokim upośledzeniem. Warto poznawać jak najwięcej metod i technik terapeutycznych, bo nigdy nie wiemy, co może się przydać w pracy z tak trudnymi pacjentami. Nie zawsze możemy być na wszystkich kursach, zatem współpracujmy i wymieniajmy się wiedzą. Poniżej pokrótce chciałbym opisać kilka metod, które według mnie dobrze się sprawdzają w terapii osób z głęboką i wieloraką niepełnosprawnością.

Metoda NDT-Bobath 

Profesor M. Borkowska w swoim opracowaniu pisze: „Uzasadnieniem dla opracowanego postępowania Metodą NDT-Bobath było stwierdzenie, że rozwój dziecka z dysfunkcją OUN, w tym z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym (MPDz), przebiega inaczej niż rozwój prawidłowy.
Doświadczenia czuciowo-ruchowe takiego dziecka są odmienne, co wywołuje nieprawidłowe odczuwanie własnego ciała oraz nieprawidłowe ruchy. Reakcje prostowania i równowagi często nie rozwijają się. Zaburzenia w napięciu mięśni i niewłaściwe jego rozłożenie powodują powstawanie odmiennych wzorców ruchowych, typowych dla poszczególnych zaburzeń. Pierwsze nieprawidłowe objawy dotyczą zwykle kontroli głowy i tułowia. Następnie rozwijają się nieprawidłowe ruchy w dystalnych częściach ciała. Dominują wzorce zgięciowe i wyprostne, a rozwój ruchów rotacyjnych jest znacznie upośledzony” (Maria Borkowska, www.ndt-bobath.pl).
W związku z powyższym główne zasady usprawniania według koncepcji NDT-Bobath obejmują:

• wpływanie na napięcie mięśni przez obniżanie napięcia wzmożonego i podwyższanie obniżonego, co jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednich technik postępowania już od pierwszych miesięcy życia;
• hamowanie nieprawidłowych odruchów;
• wyzwalanie ruchów w formi...