Jeżeli chodzi o funkcje wzroku i widzenia, duże znaczenie i wpływ mają integracja odruchów (Moro, toniczny odruch błędnikowy, asymetryczny toniczny odruch szyjny, symetryczny toniczny odruch szyjny, błędnikowy odruch prostujący głowę, optyczny odruch prostujący głowę) oraz mechanizmy posturalne. Percepcja wzrokowa kształtuje się przez ruch. Dlatego prawidłowe funkcjonowanie układu przedsionkowego i proprioceptywnego jest tak istotne dla widzenia.
Próby okoruchowe a układ przedsionkowy – jak przeprowadzić wstępną ocenę?
Jedną z pierwszych prób diagnostycznych w obserwacji klinicznej (część diagnozy zaburzeń integracji sensorycznej) jest badanie ruchu oczu. Polega ono na obserwacji: wodzenia wzroku za przedmiotem, konwergencji, lokalizacji przedmiotu, przekraczania osi ciała wzrokiem. Terapeuta ocenia płynność ruchów oczu (czy występuje ruch szarpany oczu, mruganie, mruganie/ruch szarpany podczas przekraczania osi ciała), czas fiksacji, czy dziecko izoluje ruchy oczu od ruchów głowy. Badanie odbywa się w pozycji siedzącej bez oparcia, bez korekcji okularowej.
Dobrze jest zatrzymać się i wykonać próbę fiksacji wzroku na przedmiocie, tzn. poprosić badane dziecko, by stojąc, patrzyło przez ok. 5–10 s (5 s w przypadku 3-latka, a 10 s u 6-latka) na wyznaczony punkt, np. na pacynkę, wskaźnik, patyczek fiksacyjny. Uzyskany czas koncentracji wzroku na przedmiocie może być znaczącym elementem w diagnozie. Utrzymywanie fiksacji w jednym punkcie w pozycji stojącej daje możliwość obserwacji funkcjonowania układu przedsionkowego oraz wzrokowego. Możemy zaobserwować, z jaką intensywnością dziecko skupia wzrok, czy oczy są ułożone symetrycznie, czy dziecko nie zmienia ułożenia głowy, czy wykonuje ruchy korygujące, np. zamyka jedno oko/zasłania oko, czy staje w rozkroku, napina się, chwieje, czy zaciska piąstki, mocno przyciska ręce do tułowia, zmienia mimikę, oraz inne nietypowe zachowania.
Podobną próbą jest próba Romberga z otwartymi oczami. Elementem różnicującym jest niewyznaczony punkt fiksacji.
Próba Romberga z oczami otwartymi polega na staniu „na baczność”, z rękami ułożonymi wzdłuż ciała, a nogami „razem” i liczeniu do 10. Próbę wykonujemy u dzieci powyżej 4. roku życia. Obserwujemy, czy badany potrzebuje skupiać wzrok w jakimś punkcie, czy chwieje się, napina, wykonuje ruchy kompensujące zaburzenia równowagi, np. przytrzymuje się siebie, zmienia pozycję ułożenia nóg, czy stosuje chwyt podeszwowy.
Próbę Romberga wykonuje się również z oczami zamkniętymi, tzn. z pozycją omówioną wyżej bez udziału bodźca wzrokowego. W danej próbie dodatkowo obserwuje się, czy dziecko ma trudność z zamknięciem oczu oraz czy...
