Pola działania – terapia rodzinna dla dzieci i młodzieży  z zaburzeniami zachowania

Metody terapii

Zaburzenia zachowania (CD, conduct disorder) z elementami zachowań antyspołecznych to problem bardzo trudno poddający się psychoterapii. Podobnie przy terapii dzieci z zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi (ODD, oppositional defiant disorder) obserwujemy duży odsetek wypadnięć z terapii1, a dobre efekty krótkoterminowe często nie są związane z długotrwałym utrzymywaniem się pozytywnych zmian. Stałe poszukiwania skutecznych modeli terapeutycznych dla dzieci i młodzieży z tymi zaburzeniami są więc niezbędne do wypracowania rozwiązań pomocowych. Najczęściej opierają się one na danych dotyczących czynników ryzyka oraz etiologii zaburzeń zachowania. Jakie zatem strategie pracy zastosować?

Zarówno teoretycy, jak i praktycy wskazują, że rola rodziny okazuje się kluczowa w powstawaniu i utrzymywaniu się objawów u dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania. W etiologii tych zaburzeń podkreśla się między innymi następujące czynniki etiologiczne, które wiążą się z rodzicami: uzależnienia, zaburzenia psychiczne, młody wiek matki, niski poziom wykształcenia, bezrobocie, niski status socjoekonomiczny. 
Te wymienione czynniki oraz historia życia rodziców (wzorce relacyjne, komunikacyjne i praktyki wychowawcze wyniesione z rodzin pochodzenia) mają znaczenie dla funkcjonowania tworzonej rodziny. Istotne są także: styl wychowawczy, rodzaj więzi rodzic–dziecko, sposób radzenia sobie z konfliktami i stresem oraz spójność rodziny. Opisywane tu pojęcia wykorzystywane w podejściu systemowym ilustruje tabela 1.

Tab. 1. Definicje wybranych pojęć w podejściu systemowym
Wzorce relacyjne Sposób, w jaki członkowie rodziny wchodzą w kontakt między sobą, także z emocjami, które temu towarzyszą. Rodzaje relacji można opisywać w różnych wymiarach: zaangażowania, dostępności i stabilności emocjonalnej, autonomii i zależności, dystansu i bliskości
Wzorce komunikacyjne Sposób komunikowania się członków rodziny, który może cechować: otwartość lub unikanie podejmowania tematów, bezpośredniość lub komunikowanie się za pośrednictwem innej osoby, poszanowanie poszczególnych członków rodziny wraz z uznaniem różnic między nimi lub brak tych cech
Rodzaje więzi Więź bezpieczna rozwija się w relacjach z opiekunami ciepłymi emocjonalnie, stabilnymi, dostępnymi i odpowiedzialnymi. Więź ambiwalentna powstaje w wyniku nieodpowiedzialnych, niekonsekwentnych i odrzucających zachowań rodziców. Więź unikająca może pojawić się u dzieci rodziców nadmiernie kontrolujących, odrzucających i niedostępnych emocjonalnie
Spójność rodziny Siła więzi emocjonalnej łączącej członków rodziny i stopień ich autonom...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI