Pozór w edukacji osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną

Zjawisko pozoru w obszarze edukacji jest poruszane przez wielu badaczy zajmujących się problematyką edukacji oraz edukacji specjalnej (por. Kwieciński, 1995; Duzikowa, 2004; Zakrzewska-Manterys, 2010; Dudzikowa, 2013; Parys, 2014). Bardzo ciekawą analizę zjawiska pozoru w systemie kształcenia uczniów z niepełnosprawnością przedstawiła Katarzyna Parys (2014). Moim zdaniem, jej charakterystyka pozoru jest pierwszą analizą tego zjawiska w obszarze edukacji uczniów z niepełnosprawnością (2014, s. 29–55). Badaczka analizuje pozór w systemie kształcenia osób z niepełnosprawnością w kontekście socjologicznej koncepcji Jana Lutyńskiego, powstałej w latach 70. XX wieku, którą ona sama odkryła dla pedagogiki specjalnej (Parys, 2014, s. 29–55). Zdaniem Lutyńskiego „działaniami o charakterze pozornym (podkreślenie własne) są wszelkie działania, które – ze względu na swój rzeczywisty przebieg lub bezpośredni cel – są inne, niż na to wyglądają” (za: Parys, 2014, s. 30).

Lutyński charakteryzuje mechanizmy, które prowadzą do zjawiska pozoru w edukacji:

• pierwszy: to mechanizm organizacyjno-decyzyjny, polega na potwierdzeniu i przyjęciu decyzji, które zostały narzucone niezgodnie z obowiązującymi regułami;
• drugi: to mechanizm aksjologiczny, wiąże się z działaniami mając...