Praca z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną oparta na założeniach metody „porannego kręgu”

Podstawą tworzenia „porannego kręgu” jest świat przyrody, stanowiący inspirację do pracy terapeutycznej. Właśnie wykorzystanie naturalnego materiału przyrodniczego w terapii dzieci z niepełnosprawnością intelektualną jest doskonałym pomysłem uzupełniającym codzienne zajęcia grupowe dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Biorąc pod uwagę specyfikę funkcjonowania dziecka z niepełnosprawnością, jego ograniczenia w niektórych obszarach, a przede wszystkim najbardziej efektywne uczenie się oparte na konkretnych bodźcach, wykorzystanie założeń „porannego kręgu” pozwalające emocjonalnie zaangażować się dziecku, może być ciekawym pomysłem na cykl codziennych zajęć. W zasadzie, wykorzystując inspirację przyrodą, żywiołami oraz cyrkularnym upływem pór roku, można znaleźć wiele inspiracji do pracy edukacyjno-terapeutycznej. 

Jakie czynniki wziąć pod uwagę, planując zajęcia? 

Planując zajęcia edukacyjno-terapeutyczne dla dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników:

• zadać sobie pytanie „Czego chcę nauczyć moich wychowanków?”, czyli ustalić cel zajęć edukacyjno-terapeutycznych;
• zaplanować treść zajęć, uwzględniających dobór ćwiczeń do realizowanego tematu, tak aby były dla dzieci ciekawe i atrakcyjne – zadać sobie pytania „Czy to, co proponuję do nauki, jest przyswajalne dla moich wychowanków? Czy możliwości poznawcze dzieci są w stanie »skonsumować« przekazywaną wiedzę pod względem treści, ilości i różnorodności?”; 
• uwzględnić możliwości koncentracji uwagi na zadaniu, czyli zastanowić się, jak długo z korzyścią dla dziecka mogą trwać zajęcia w sesji edukacyjno-terapeutycznej;
• zastanowić się, czy metody i środki dydaktyczne są odpowiednio dobrane dla grupy, z którą pracujemy.

Pomysł na zajęcia powinien zatem uwzględniać stopień niepełnosprawności dziecka, jego ograniczenia percepcyjne, a u niektórych dzieci również ograniczenia w zakresie motoryki dużej i małej. Najważniejszym determinantem nie jest wiek biologiczny, lecz wiek rozwojowy naszych uczniów. Obniżona sprawność intelektualna powoduje tym samym obniżenie wieku poznawczego i funkcjonalnego dziecka. Im niższa sprawność intelektualna, tym większa potrzeba pracy z dzieckiem na pojęciach konkretnych, a nie abstrakcyjnych. Dlatego tak bardzo lubię pracować w cyklu przyrodniczym związanym z porami roku. Zmienność w przyrodzie charakterystyczna dla naszej długości i szerokości geograficznej stwarza możliwości do ciągłości pracy na konkretnych zdarzeniach trwających przez cały rok. 

Każda pora roku dostarcza nam gotowych materiałów i pomysłów do pracy, a dzieci też zauważają tę zmienność w przyrodzie. Ponadto, ważne dni w kalendarzu, takie jak święta, urodziny, przerwy wakacyjne, stanowią stałe i wyczekiwalne punkty, do których można się odnosić. Dodatkowo, dostępność materiału przyrodniczego jest stosunkowo najtańszym środkiem dydaktycznym. Materiał przyrodniczy działa...