Przygotowani partnerzy komunikacyjni oraz zorganizowana przestrzeń –

kluczowe elementy indywidualnych systemów komunikacyjnych użytkowników AAC

Metody terapii

Artykuł ma na celu przybliżenie indywidualnego systemu komunikacyjnego 15-letniego Norberta – niewidomego użytkownika alternatywnych i wspomagających metod komunikacji (AAC), jednocześnie podkreślając rolę zintegrowanych działań partnerów komunikacyjnych, jako warunku rozwijania systemu komunikacyjnego ucznia. Oparto się na tezie, że każda pojedyncza interakcja buduje nić systemu komunikacyjnego Norberta (Grycman, 2014, s. 17).

Możliwości percepcyjne użytkownika komunikacji alternatywnej i wspomagającej mają decydujące znaczenie przy tworzeniu indywidualnego systemu komunikacyjnego (ISK). Określają one sposób odbioru otoczenia, czyli modalności – zmysłu, z którego korzysta użytkownik AAC do odbierania i nadawania komunikatu (Jerzyk, 2013).

Charakterystyka użytkownika AAC

Norbert ma 15 lat, całościowe zaburzenia rozwojowe, niepełnosprawność narządu wzroku (niewidzenie, brak poczucia światła), epilepsję oraz niepełnosprawność intelektualną w stopniu znacznym. Wykazuje wiele zachować autostymulacyjnych. Komunikuje się opierając się na ograniczonej liczbie gestów, symboli przestrzenno-dotykowych, mimice i pojedynczych wokalizacjach. Średni wynik w skali „Sprawdź, jak się porozumiewam” wynosi 1,5.1

POLECAMY

Tworzenie indywidualnego systemu komunikacyjnego to proces wymagający czasu i przestrzeni, w który zaangażowanych jest wiele osób, a efektywność nabywania kompetencji komunikacyjnych użytkownika AAC w znacznej mierze zależy od oddziaływań i kompetencji partnerów komunikacyjnych (Grycman, Jerzyk, Bucyk, 2020, s. 61).

Kompetentnymi, przygotowanymi do rozmów z Norbertem (na bazie jego strategii budujących indywidualny system) partnerami komunikacyjnymi są: nauczyciel-wychowawca, terapeuta zajęciowy (wsparcie wychowawcy), terapeutka domowa, rodzice, babcie oraz ja – logopeda szkolny.

Pierwsze, wczesne strategie komunikacyjne

Nauka i budowanie sztucznego tworu porozumiewania się, jakim jest komunikacja alternatywna i wspomagająca, w pierwszych etapach, polega na aranżowaniu wielu pozytywnych interakcji, dzięki którym użytkownik AAC i jego partner komunikacyjny będą budować komunikacyjną więź (Grycman, 2014, s. 17).2

Pierwsze interakcje budowane są na bazie motywujących i ważnych dla użytkownika aktywności. 

To podczas wczesnej strategii start-stop Norbert uczył się, że jego zachowanie – machanie rękoma, pobudzenie i wokalizacja (wysyłany przez niego komunikat), będą interpretowane przez partnera jako chęć kontynuowania aktywności masowania. Wielość i mnogość doświadczeń w strategii start-stop, poczucie sukcesu komunikacyjnego oraz działanie w modelu aktywnym sprawiły, że ta wczesna strategia ewaluowała i dziś jest...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI