Uczestnik z trudnymi zachowaniami – historia wprowadzania innowacyjnych sposobów pracy w ŚDS – case study

Środowiskowy Dom Samopomocy „Magiczny Dom” w Myślenicach jest placówką wsparcia dziennego typu B (dla osób z niepełnosprawnością intelektualną), prowadzoną od grudnia 2016 r. przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną „Koło” w Myślenicach.
Na zajęcia uczęszcza 28 uczestników w wieku od 24 do 65 lat. Tym, co nas wyróżnia, jest bardzo różnorodna grupa uczestników pod względem sprawności fizycznej i/lub intelektualnej, przy przewadze osób niskofunkcjonujących lub wymagających stałego wsparcia asystentów (pomoc w poruszaniu się, jedzeniu, ubieraniu, korzystaniu z toalety). Stale na wózku inwalidzkim porusza się 7 osób, 5 osób przemieszcza się w pomieszczeniach z pomocą, natomiast na dłuższe dystanse wymagają zaopatrzenia w wózek. Dwudziestu uczestników posiada orzeczenie o sprzężeniach i/lub autyzmie, z czego 18 z nich spełnia warunki kwalifikacji do programu „Za Życiem. Zwyczajny – i trochę niezwyczajny – środowiskowy dom”. 

Nowy uczestnik – nowe wyzwania

Jednym z kamieni milowych w rozwoju naszej placówki był udział w konferencji „Focus on autyzm”, która odbyła się we wrześniu 2018 r. w Krakowie. Decyzja o udziale wynikała z potrzeby poszukiwania nowych sposobów radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, które mieliśmy na terenie naszej placówki. Jedną z osób sprawiających duże trudności był 26-letni wówczas Sebastian. 
Sebastian rozpoczął swój pobyt w „Magicznym Domu” w styczniu 2018 r. od 3-miesięcznego okresu próbnego z diagnozą: niepełnosprawność intelektualna w stopniu znacznym, zaburzenia afektywne, padaczka. Oto jak wtedy opisaliśmy jego postać: „Sebastian jest osobą samodzielnie poruszającą się. Wymaga nadzoru przy czynnościach toaletowych, samodzielnie ściąga buty, bieliznę i spodnie. Wymaga pomocy przy jedzeniu, posiłki płynne spożywa przy wsparciu opiekuna (nie jest w stanie posługiwać się łyżką), wkłada nadmierną ilość pożywienia do ust. Niska sprawność manualna, mała koncentracja i szybkie zniechęcenie do proponowanego zadania. Mowa niewykształcona – potrafi powtórzyć proste słowa typu mama, Ania, tata itp. Sebastian w grupie funkcjonuje na niskim poziomie, nie zwraca uwagi na kolegów i koleżanki, upomniany wita się z nimi, całkowitą uwagę skupia na personelu”.

Jak przebiegała praca z Sebastianem? 

Już od pierwszych chwil dla zespołu wspierająco-aktywizującego było oczywiste, że praca z Sebastianem w grupie będzie nie lada wyzwaniem. Uczestnik szybko dał się poznać społeczności „Magicznego Domu” głównie przez mocno zakorzenione i utrwalone zachowania trudne (zachowania agresywne i akty destrukcji, jak: wyrywanie kontaktów elektrycznych, rzucanie przedmiotami w innych uczestników bądź personel, wywracanie stołu, niszczenie różnego rodzaju dekoracji lub przedmiotów znajdujących się w zasięgu uczestnika, wyrywanie kartek z książek, zrzucanie przedmiotów i pomocy, krzyk). Sebastian miał także przewagę 
fizyczną nad większo...