Uniwersytet dorosłości – kluczem do wolności

Metody terapii

„Nie można być wolnym, jeśli nie jest się samodzielnym. Zatem, aby dziecko zdobyło niezależność, jego aktywne oznaki wolności osobistej muszą być akceptowane od najwcześniejszego dzieciństwa”. 
M. Montessori1
 

Jedną z cech rozwoju osób z niepełnosprawnością sprzężoną jest dysharmonia uniemożliwiająca im prawidłową realizację zadań rozwojowych na poszczególnych etapach życia. Wiek umysłowy osób z niepełnosprawnością intelektualną (NI) nie odpowiada ich wiekowi metrykalnemu. W efekcie osoby te stają z czasem przed zadaniami, które są ponad ich możliwości poznawcze. W przypadku wychowywania i edukacji dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną wczesny trening samodzielności nabiera szczególnego znaczenia, gdyż osoby te dysponują najlepszymi warunkami do jej rozwijania właśnie we wczesnym dzieciństwie. 
 

Jedną kwestią jest potencjał, który drzemie w tych dzieciach, a drugą – wiara ich rodziców w to, że ową samodzielność osiągną. Bez prawidłowej stymulacji ze strony osób z najbliższego otoczenia (rodziców, opiekunów, terapeutów) osoby z niepełnosprawnością sprzężoną mogą nigdy nie wykształcić posiadanych potencjalnie umiejętności. Pozostaną bierne, zależne i podporządkowane osobom, które przejmą za nich czynności związane z jedzeniem, ubieraniem i myciem się, a tym samym pozbawią je decyzyjności i wolności. Czy osiągnięcie samodzielności jest w ogóle możliwe w przypadku osób ze sprzężoną niepełnosprawnością? Jest to bardzo złożony problem, który związany jest nie tylko z osobistym funkcjonowaniem ucznia, ale i jego środowiskiem.

Jeżeli przyjrzymy się poszczególnym rodzajom niepełnosprawności intelektualnej, możemy doszukać się w nich cech wspólnych dla funkcjonowania poznawczego dzieci w określonych przedziałach wiekowych. Prawidłowości dotyczące rozwoju dzieci we wczesnych etapach życia mogą być źródłem celów do osiągnięcia z osobą na określonym poziomie niepełnosprawności intelektualnej. Pamiętając, że diagnoza intelektu (z uwagi na swoje ograniczenia metodologiczne) nie pokazuje całego spektrum umiejętności osoby ze sprzężoną niepełnosprawnością, wiek umysłowy może służyć jako stan wyjściowy, od którego można zacząć edukację dziecka.

Rodzaj niepełnosprawności intelektualnej Wiek umysłowy
Lekka NI 9 do poniżej 12
Umiarkowana NI 6 do poniżej 9
Znaczna NI 3 do poniżej 6
Głęboka NI poniżej 3

Źródło: Tabelę opracowano na podstawie M. Orzeł (2013) 

POLECAMY

Zaczynając od umiejętności dzieci 3-letnich, a skończywszy na kompetencjach osoby 12-letniej, można wymienić wiele zdolności świadczących o możliwości osiągnięcia samodzielności przez osoby z niepełnosprawnością sprzężoną, w zależności od posiadanego przez nie poziomu sprawności intelektualnej...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI