W poszukiwaniu interpretacji zachowania

Wielu czytelników zajmuje się obserwacją zachowań dzieci, ponieważ ma ona być podstawą do stworzenia warunków terapii dziecka, rodziny lub wystawienia opinii na potrzeby różnych instytucji. Poza zbiorem testów diagnostycznych i umiejętności interpersonalnych przez wiele lat poszukiwałam satysfakcjonującego odniesienia, które stanowiłoby podstawę do rzetelnej interpretacji tego, co widzę podczas pracy z dzieckiem, oraz tego, co słyszę jako relacje rodziców.
Prace B. Powella wraz z zespołem, G. Neufelda i G. Mate oraz innych teoretyków i praktyków przekładających Teorię Przywiązania na praktyczne wskazówki do pracy zaspokoiły tę potrzebę.

Podstawa zdrowia psychicznego

W sercu Teorii Przywiązania istnieje założenie mówiące o tym, że podstawą zdrowia psychicznego są nabyte we wczesnym dzieciństwie mechanizmy pozwalające zachować w równowadze nasze dążenia do bliskości versus dążenia do autonomii. Osiągnięcie tego stanu jest zadaniem na całe życie, jednak to właśnie wczesne relacje z ważnymi dorosłymi w okresie sensytywnym (do 3. roku życia) utworzą wzorce wiodące nas ku zdrowiu i wzmocnieniu lub pokierują na bolesną drogę poszukiwania go. Nie należy rozważać Teorii Przywiązania jedynie w odniesieniu do małych dzieci. Ufne przywiązanie do innych i autonomia razem stanowią podłoże zdrowia emocjonalnego człowieka. Tym, co dziecko musi rozwinąć, jest autonomia w ramach bycia w relacji oraz bycie w relacji w ramach autonomii. (Powell, Cooper, Hoffman, Marvin 2015, s. 21).

Krótko o Teorii Przywiązania

Istota Teorii Przywiązania odwraca uwagę od pojedynczych zachowań, ich izolowanych interpretacji i ewentualnej korekty. Zaleca rozważanie ich zawsze w kontekście środowiska, którym są bliskie relacje.
Historia tej teorii sięga lat czterdziestych minionego wieku. W tym czasie John Bowlby wraz z Mary Ainsworth opracowywali jej podstawy. Z czasem inni badacze i terapeuci dostarczali materiał, który ubogacał i uzupełniał wczesne prace jej twórców. Warto wspomnieć szeroko znane badania na Rezusach H. Harlowa, prace Rene Spitza, a także prace etologa K. Lorenza.
Współczesne nurty psychopedagogiczne biorą pod uwagę klasyczne prace J. Bowlby’ego oraz M. Ainsworth i wywodzące się z nich teorie regulacji emocji. Prekursorzy Teorii Przywiązania zwracają uwagę na zachowania opisane poniżej jako na te, które są noworodkowi niezbędne do przetrwania. Przywieranie, obejmowanie, chwytanie noworodkowe służy do wyregulowania napięcia związanego ze stresem (Bowlby 1978). W obliczu zagrożenia dziecko uruchamia je na bazie odruchu Moro. Jednocześnie płacz wzywa matkę, której upragniony dotyk ma być odpowiedzią na pobudzenie dziecka. Małe dziecko samo nie jest w stanie stać się dla siebie źródłem ukojenia. Tu potrzebna jest odpowiednia reakcja dorosłeg...