Wprowadzenie diety sensorycznej w terapii dziecka z zaburzeniami integracji sensorycznej. Zaangażowanie rodziców w proces terapii

W przypadku dziecka z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego proces terapeutyczny zawiera kilka elementów składowych, które warto uwzględnić w terapii, nie wystarczy bowiem samo oddziaływanie terapeutyczne organizowane w specjalistycznym gabinecie. Terapeuta najczęściej pracuje z dzieckiem 1–2 razy w tygodniu, gdzie w warunkach gabinetu wyposażonego w specjalistyczny sprzęt stymuluje zmysły dziecka, usprawnia rozwój ruchowy tak, aby zapewnić właściwe doświadczenia sensoryczno-motoryczne. W terapii ważna jest jednak generalizacja zdobytych kompetencji, czyli przeniesienie ich do właściwego środowiska, w którym dziecko funkcjonuje na co dzień. Właśnie dlatego tak ważne jest zaangażowanie innych, bliskich osób w proces terapeutyczny. Jednym z działań wspomagających proces terapii integracji sensorycznej jest dieta sensoryczna, będąca ważnym uzupełnieniem oddziaływań terapeutycznych. Pojęcie „diety sensorycznej” zostało wprowadzone w latach 80. XX w. przez P. Wilbarger, terapeutkę zajęciową, w celu określania kombinacji różnych aktywności zmysłowo-ruchowych, pomagających utrzymać człowieka na optymalnym poziomie pobudzenia, w strefie optymalnego komfortu. Jest to strategia terapeutyczna zaplanowana do wprowadzenia w środowisku „(...) której celem jest utrzymanie człowieka w paśmie optymalnego zaangażowania, czyli w takim przedziale, w którym się czujemy dobrze, komfortowo, kiedy jest nam przyjemnie i mamy dobrą uwagę”[1].

Jest to zakres działań zaplanowanych optymalnie pod kątem potrzeb konkretnego pacjenta tak, aby w domu i najbliższym środowisku, w którym przebywa, procesy te były podtrzymywane. 

Zaburzenia integracji sensorycznej u dziecka mają znaczący wpływ na jego zachowania w codziennych sytuacjach, jego poziom aktywności, zaangażowania, regulacji emocji. Za prawidłowe przetwarzanie informacji zmysłowych docierających z sensorycznego świata odpowiada proces modulacji, czyli – najprościej ujmując – zdolność danej osoby do właściwego reagowania na bodźce sensoryczne i pozostania skupionym na wykonywanej czynności. Niektóre dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą nie reagować na docierające do nich bodźce, inne mogę odbierać je zbyt intensywnie, nadmiernie, a jeszcze inne mogą aktywnie poszukiwać różnych wrażeń, aby poczuć ten optymalny stan. Dieta sensoryczna zakłada, że kontrolowane bodźce sensoryczne, podawane dziecku w ciągu dnia mogą wpływać na zdolności funkcjonalne danej osoby. Jej celem jest podtrzymywanie efektów terapii przeniesionej z sali do środowiska dziecka.

Terapeuta integracji sensorycznej po dokonaniu diagnozy potrzeb małego pacjenta pomoże rodzicom zrozumieć, dlaczego zachowuje się on w taki, a nie inny sposób, skąd biorą się jego problemy. Określi też deficyty i potrzeby zmysłowo-ruchowe i zaplanuje oddziaływania te...