Edukacja dla wszystkich – między ideą a realiami

Dokument Edukacja dla wszystkich powstał na podstawie wyników prac powołanego w 2017 r. przez Ministra Edukacji Narodowej zespołu do spraw opracowania modelu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Obszerny, liczący 188 stron dokument jest według jego autorów „[…] opisem modelu edukacji ukierunkowanej na wspieranie optymalnego rozwoju każdej osoby uczącej się (dzieci, uczniów, osób dorosłych) oraz udzielanie pomocy podmiotom zaangażowanym w ten proces (rodzicom, nauczycielom, specjalistom). Stanowi on propozycję systemowej i wieloetapowej implementacji założeń edukacji włączającej zapewniającej aktywny udział i uczestnictwo każdej osoby uczącej się w procesie nauczania-uczenia się, poprzez zwiększenie jego dostępności i stworzenie warunków umożliwiających postępy w indywidualnym rozwoju i osiąganiu zakładanych efektów kształcenia”. 
Niczego niebezpiecznego i niepokojącego w tym fragmencie nie ma, może poza stylem charakterystycznym dla projektów unijnych. Ten styl, okraszony dodatkowo niewiele wnoszącymi grafikami, jest –
niestety – obecny w całym dokumencie, dlatego przebrnięcie przez całość jest nie lada wyzwaniem. 
Trochę więcej wyjaśnia kolejny fragment: „Model Edukacji dla wszystkich określa projektowaną na przyszłość wizję organizacji kształcenia i wychowania, która wymaga podjęcia odpowiednich kroków prawnych, 
organizacyjnych i społecznych (w obszarze postaw), aby stać się faktycznym doświadczeniem osób uczących się, zapewniającym rzeczywiste włączenie i integrację społeczną. Dokument ten stanowi punkt wyjścia do przygotowania zmian, które docelowo podniosą jakość kształcenia w codziennej praktyce polskich przedszkoli i szkół, przy uwzględnieniu istniejącego zróżnicowania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych osób uczących się […], jak też osobistego potencjału rozwojowego, w tym indywidualnych stylów i właściwości uczenia się, sprawności zmysłów, sprawności fizycznej lub umysłowej czy stanu zdrowia. Jednocześnie proponowany model wykorzystuje już istniejące zasoby i dobre praktyki w zakresie edukacji włączającej, zarówno na poziomie rozwiązań instytucjonalnych, organizacyjnych, jak i metodycznych”.
I właśnie ta wizja, zakres projektowanych zmian oraz sposób wykorzystania „istniejących zasobów” budzą zrozumiały niepokój i sprzeciw.

Stan obecny

Ważną częścią opracowania jest opis stanu obecnego w kontekście edukacji włączającej oraz uwar...