Stres – wpływ na organizm i sposoby radzenia sobie, gdy staje się nadmierny

Otwarty dostęp Dobrostan pedagoga i terapeuty

Stres stanowi nieodłączną część codzienności. Towarzyszy nam od narodzin przez całe nasze życie. Definiowany jest jako reakcja organizmu na sytuacje trudne i określany jako zjawisko złożone. Złożoność stresu oznacza, że nie jest on jednoznacznie negatywny, jednak pewne czynniki powodują, że wpływa niekorzystnie na nasze zdrowie. W dalszej części przedstawiony zostanie jego wpływ na organizm oraz sposoby radzenia sobie z nim i wzmacniania własnych zasobów.

Jak stres wpływa na organizm?

W reakcji stresowej aktywowany zostaje układ współczulny, odpowiedzialny za przygotowanie organizmu do walki lub ucieczki. Aktywność ta przejawia się m.in. poprzez: wydzielanie małej ilości gęstej śliny, przyspieszenie pracy serca, zwiększenie transportu glukozy do mózgu oraz mięśni, a także pobudzenie nadnerczy do wydzielania adrenaliny.

Stres aktywuje organizm na każdym poziomie funkcjonowania. Według badaczki stresu, Alii Crum, jego wpływ na organizm warto rozpatrywać w dwóch kategoriach. Crum zwraca uwagę na to, że stres może mieć na nas także pozytywny wpływ, stanowić dla nas zasób, który będzie odzwierciedlał się w następujących reakcjach organizmu:

POLECAMY

  • Na poziomie ciała będziemy odczuwać reakcje fizjologiczne, takie jak: szybsze bicie serca, pocenie się, spłycenie oddechu, uwrażliwienie zmysłów. Ciało zostaje przygotowywane, mobilizowane do mierzenia się z trudnościami. Aktywizowane zostają także zasoby energetyczne. 
  • Na poziomie poznawczym uwaga koncentrowana jest na źródle stresu, procesy poznawcze pracują na „najwyższych obrotach”, podnosi się sprawność intelektualna i usprawnia pamięć.
  • Na poziomie emocjonalnym mówimy o reakcji wyzwania. Po tym, jak poradzimy sobie z trudną sytuacją, mogą pojawić się pozytywne emocje, takie jak radość i satysfakcja. 

Gdy jednak stres staje się nadmierny i długotrwały, jego wpływ na nasz organizm może być następujący: 

  • Na poziomie ciała mogą pojawić się takie dolegliwości, jak:
    • trudności ze snem: zarówno z zasypianiem, jak i wybudzaniem w czasie snu;
    • trudności związane z układem pokarmowym: bóle brzucha, wymioty, biegunki, niestrawność; 
    • obniżenie libido;
    • bóle głowy;
    • osłabienie układu odpornościowego.
  • Na poziomie poznawczym:
    • mogą pojawić się trudności z koncentracją uwagi; 
    • na długotrwały stres najbardziej narażone są hipokamp i kora przedczołowa, odpowiadające za funkcje poznawcze, takie jak planowanie, podejmowanie decyzji, przewidywanie konsekwencji oraz pamięć. 
  • Na poziomie emocjonalnym w przypadku długotrwałego stresu mogą pojawić się:
    • poczucie bezsilności;
    • lęk; 
    • poczucie winy. 

Stres może wpływać na nasz organizm mobilizująco i stanowić dla nas zasób w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach, jednak bardzo często jego intensywność i długotrwałość powodują, że odczuwamy jego negatywne skutki. W dalszej części przyjrzymy się czynnikom, które mogą wpływać na intensywność oraz długotrwałość odczuwanego stresu.

Co może wpływać na intensywność oraz czas trwania stresu?

Nasze przekonania 

Przekonania wpływają na indywidualny sposób rozumienia rzeczywistości, a także na to, jakie zachowania podejmujemy. Różnimy się po...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI