Wykorzystanie technik behawioralnych w eliminowaniu zachowań opozycyjno-buntowniczych. Case study 13-letniej dziewczynki z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym

Zaburzenie czy zachowanie opozycyjno-buntownicze?

Terminologia, jaką się posługujemy, definiując zaburzenie, zależy od przyjętej klasyfikacji. W ICD-10 wyróżnia się cztery podtypy zaburzeń zachowania. Jednym z nich są zaburzenia opozycyjno-buntownicze charakteryzujące się utrwalonym wzorcem negatywistycznego, wrogiego, buntowniczego, prowokacyjnego i niszczycielskiego zachowania. Dodatkowym objawem jest brak kontroli emocjonalnej u osoby, która je przejawia. Natomiast w klasyfikacji DSM-V Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego zaburzenia opozycyjno-buntownicze stanowią odrębną kategorię diagnostyczną. 
Niezależnie jednak od przyjętej terminologii istotne jest stwierdzenie stałego, utrwalonego wzorca postępowania, który w zasadniczy sposób narusza podstawowe prawa innych osób lub też normy społeczne. Dodatkowo zachowania te wywołują znaczące upośledzenie funkcjonowania społecznego osoby. Opisując zachowania trudne u 13-letniej dziewczynki, będę kierowała się symptomami zachowań nadmiarowych przejawianymi przez nią w różnych sytuacjach, które odpowiadają symptomom opisanym w klasyfikacji ICD-10.
Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie historii Malwiny, 13-letniej dziewczynki z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, która przejawiała wiele zachowań trudnych. Dzięki zastosowaniu wybranych technik behawioralnych udało się wyeliminować zachowania nadmiarowe u uczennicy.

Malwina – dziewczynka z trudnymi zachowaniami

Malwina ma diagnozę autyzmu z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Ukończyła szkołę podstawową. Z relacji jej rodziców wynikało, że zachowania trudne występowały u niej od wczesnego dzieciństwa. Były to: zachowania agresywne wobec innych dzieci (uderzanie, szarpanie, popychanie), autoagresja (skubanie brwi) oraz destrukcyjne (rzucanie przedmiotami, zrzucanie rzeczy z szafek i z półek). W szkole zachowania problemowe nasiliły się, wzrosła także ich częstotliwość. Uczennica stanowiła zagrożenie dla siebie i dla innych, w związku z czym pojawiła się kon...