Metoda ESDM jako skuteczny model wczesnej interwencji dla małych dzieci z ASD..

Temat numeru

W pracy z dziećmi z ASD kluczową rolę odgrywa wczesne wprowadzanie specjalistycznych programów edukacyjnych, które wdrażając odpowiednie skuteczne strategie terapeutyczne łagodzą zaburzenia procesu wczesnego uczenia się społecznego. Specjalistyczne interwencje stymulują proces uczenia się – skutkują zmianą zachowania, zmniejszeniem stopnia nasilenia objawów oraz poprawą funkcjonowania mózgu. Jedną z terapii wczesnej interwencji małych dzieci z ASD, której wpływ na zmiany w mózgu został udokumentowany w trakcie badań naukowych, jest ESDM (Early Start Denver Model). Jakie są jej kluczowe założenia?

Opierając się na informacjach z badań dotyczących uczenia się niemowląt i małych dzieci, uznajemy, że rozwój społecznych i językowych obszarów mózgu jest uzależniony od interakcji między małym dzieckiem i jego społecznym środowiskiem (otoczeniem). Analizując rozwój niemowląt o typowym rozwoju, obserwujemy ich naturalne zainteresowanie innymi ludźmi. Widoczne są m.in. zachowania, takie jak: zainteresowanie twarzą drugiej osoby, wodzenie wzrokiem za innymi osobami, reagowanie uśmiechem na uśmiech, wyraźny wzrost aktywności motorycznej w odpowiedzi na inicjowanie kontaktu przez drugą osobę, zwracanie uwagi na mowę (i co jest widoczne już w okresie noworodkowym – reagowanie zwłaszcza na głos matki). Niemowlęta i małe dzieci o typowym rozwoju uczą się komunikowania oraz wszystkich swoich umiejętności społecznych poprzez obserwowanie, naśladowanie i w trakcie interakcji z innymi ludźmi. Dzieci o typowym rozwoju są w naturalny sposób przyciągane do informacji społecznych (a nie do informacji niespołecznych). W przeciwieństwie do nich małe dzieci z ASD nie są w naturalny sposób przyciągane twarzami, głosami i czynnościami innych ludzi, a ponieważ nie zwracają szczególnej uwagi na czynności i słowa innych, nie wykorzystują sposobności do uczenia się od innych o swoim otoczeniu. Wykazując mniejsze zainteresowanie obserwowaniem społecznego otoczenia i naśladowaniem innych ludzi, poświęcają mniej czasu na kontakty z ludźmi i w związku z tym w sposób naturalny koncentrują się na przedmiotach, ucząc się wielu interesujących ich rzeczy właśnie o przedmiotach. Dzieci z ASD mają mniejszą ochotę na inicjowanie interakcji społecznych i komunikacyjnych oraz reagowanie na tego typu kontakty. Mają również mniejszą potrzebę dzielenia się tym, czym są zainteresowane, i obserwacji tego, co interesuje inną osobę. U dzieci z ASD występują również nietypowe reakcje na różnego rodzaju informacje sensoryczne, które wpływają na ich zachowanie, a w konsekwencji na doświadczenia związane z uczeniem się. Mają również trudność z koncentracją „na zadaniu” i jednoczesnym ignorowaniem „bodźców z otoczenia” – bodźców rozpraszających, czyli mają problemy z ignorowaniem dystraktorów.
Powyższe trudności skutkują tym, że dziecko z ASD nie uczestniczy w aktywnościach niezbędnych do stymulacji organizacji i specjalizacji sieci neuronów odpowiedzialnych za rozwój komunikacji społecznej i bardziej zaawansowanych form społecznego uczenia się. Małe dzieci z ASD mają deficyty w spontanicznym orientowaniu się na naturalnie pojawiające się bodźce społeczne w ich otoczeniu oraz w uczeniu się społecznym – czyli uczeniu się od innych zachowań zarówno społecznych, jak i komunikacyjnych. 
Wzajemne s...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna"
  • Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI