VB-MAPP

Bardzo dobrym narzędziem, umożliwiającym dokładną ocenę umiejętności językowych dzieci z autyzmem oraz innymi zaburzeniami rozwoju, a tym samym narzędziem, które pozwala nadać odpowiedni kierunek terapii (Suchowierska i in. 2012: 227–228) jest VB-MAPP, Ocena osiągania kamieni milowych rozwoju i planowanie terapii. Autorem narzędzia jest dr Mark L. Sundberg (Ph.D., BCBA-D), współautor innego narzędzia do oceny umiejętności językowych ABLLS oraz współautor książki Teaching language to children with autism or other developmental disabilities. 

Dr Sundberg jest licencjonowanym psychologiem z ponadczterdziestoletnim doświadczeniem w pracy klinicznej (//www.marksundberg.com/bio.htm). 

Skinner – nowe spojrzenie na „mowę”

Program VB-MAPP powstał na podstawie analizy języka B.F. Skinnera, który uznawał wszystkie formy komunikacji (słowa mówione, gesty, obrazki oraz pismo) za „zachowania werbalne” (Sundberg 2015: 3). Według Skinnera (1957) język, jako zachowanie wyuczone, może być nabywany tak samo, jak wszystkie inne zachowania, a mianowicie, na bazie modelu czteroelementowej zależności, który składa się z: operacji motywacyjnych, bodźców różnicujących, reakcji i konsekwencji (Sierocka-Rogala 2009: 58, Suchowierska i in. 2012: 211, Barbera 2015: 59). 

Skinner zwrócił ponadto uwagę na to, że pełna analiza języka powinna obejmować również funkcję, czyli wyjaśnienie przyczyny, dla której dane słowo się pojawia (Skinner 2013: 119, Suchowierska i in. 2012: 213, Sundberg 2015: 
4). Przykładowo, słowo „ciastko” może zostać użyte jako: prośba o ciastko (mand), nazwanie ciastka (rzeczywistego lub na obrazku), które jest w danym momencie widoczne dla mówiącego (takt), odpowiedź na pytanie „Co można zjeść?”, bez wizualnej podpowiedzi (reakcja intrawerbalna – mówienie o rzeczach, które danym momencie nie są obecne). Dziecko może także, w reakcji na usłyszane słowo „ciastko”, wskazać ciastko lub obrazek, który je przedstawia (reakcja słuchacza). W związku z tym, że jedno słowo występuje w różnych funkcjach, prog...