Artykuł stanowi drugą z trzech części opracowania, w którym analizujemy rolę partnerów komunikacyjnych w budowaniu aktywnych modeli porozumiewania się osób o złożonych potrzebach w komunikowaniu się1. Niniejszy fragment zawiera opis procesowego nabywania kompetencji komunikacyjnych Norberta (l. 17) oraz rozbudowywania jego indywidualnego systemu na przestrzeni 10 lat.
Dział: Okiem specjalisty
Stres jest nieodłączną częścią naszej codzienności. W psychologii definiowany jest jako reakcja organizmu na sytuacje, które zostają przez nas zinterpretowane jako trudne lub zagrażające. Stres jest zjawiskiem złożonym, co oznacza, że może mieć zarówno pozytywny wpływ na nasz organizm, np. mobilizując nas do działania, jak i negatywny, kiedy znacznie obniża jakość naszego życia. W artykule przedstawiono oddziaływanie nadmiernego stresu na organizm oraz wybrane metody radzenia sobie z nim w środowisku pracy i poza nim.
Dzisiaj coraz częściej mówimy o potencjale osób neuroróżnorodnych, ale czy jako społeczeństwo rzeczywiście potrafimy odpowiednio z niego korzystać? Czy nie jest jednak tak, że zamiast skupiać się na zaletach i mocnych stronach osób m.in. w spektrum autyzmu, z dysleksją czy ADHD, zwłaszcza w szkole, koncentrujemy się na trudnościach i pracujemy głównie nad tym, aby dostosować dziecko do systemu? Może najwyższy czas zacząć rozwijać wyjątkowe umiejętności dzieci neuroróżnorodnych i tym samym umożliwić im wychodzenie poza schemat?
Artykuł stanowi pierwszą część obszernego (składającego się z trzech części i publikowanego kolejno w grudniu, lutym oraz kwietniu) opracowania, w którym w sposób wielowymiarowy analizujemy rolę partnerów komunikacyjnych w budowniu modeli aktywnych osób o złożonych potrzebach w komunikowaniu się1. Szczegółowy opis sposobów i etapów przygotowywania kluczowych partnerów komunikacyjnych w procesie nabywania kompetencji komunikacyjnych Ksawerego i Marcela stanowi treść niniejszego artykułu. Stawiane przez autorki pytania tworzą podstawę metodyczną każdej części publikacji.
Nie ma żadnego powodu, aby dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nie mogły efektywnie korzystać z dobrodziejstw cyfrowego świata. Jako nauczyciele i nauczycielki, ale także terapeuci i terapeutki z powodzeniem możemy je traktować w kategoriach efektywnego wsparcia edukacji oraz rozwoju uczniów i uczennic – aplikacje i zasoby sieci są przecież atrakcyjne dla wszystkich. To tym bardziej istotne, że technologie cyfrowe są niezbędne do życia i pracy w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym, stwarzając zupełnie nowe szanse i możliwości także dla takich dzieci.
Od prawie 15 lat pracuję jako opiekun-wychowawca w Specjalistycznej Placówce Wsparcia Dziennego, dawniej zwanej też świetlicą socjoterapeutyczną. Placówka, w której pracuję, została zaprojektowana i stworzona z myślą o dzieciach zamieszkujących teren bloków socjalnych położonych na obrzeżach miasta. Często są to dzieci ze specjalnymi potrzebami, trudnościami w nauce. Widząc sposób korzystania przez dzieci i młodzież z urządzeń multimedialnych oraz internetu, od kilku lat w harmonogramie pracy placówki duży nacisk kładziemy na działania związane z bezpieczeństwem w internecie.
Spora część instruktorów, trenerów i nauczycieli wychowania fizycznego wśród swoich zawodników i uczniów ma również pewną grupę osób z niepełnosprawnością. Mam ogromne szczęście prowadzić zajęcia ogólnorozwojowe w różnych przedszkolach, szkołach i stowarzyszeniach pracujących na rzecz niepełnosprawnych. Osoby z autyzmem, zespołem Downa czy mutyzmem wybiórczym uczęszczają również na prowadzone przez mój klub treningi karate. Prowadzenie zajęć sportowych dla osób z niepełnosprawnością wymaga odpowiedniego przygotowania, wypracowania metod i organizacji.
Przyjmuje się, że głównym celem wprowadzania AAC jest budowanie autonomii, rozumianej jako możliwość rozumienia i bycia zrozumianym oraz zaspokojenia swoich potrzeb komunikacyjnych w sposób maksymalnie niezależny, efektywny, precyzyjny, społecznie akceptowalny, z jak największą grupą osób (Porter, 1997). Niestety, ze względu na różnego rodzaju bariery użytkownicy AAC często znajdują się w sytuacji, w której „nie mogą powiedzieć tego, co chcą, kiedy chcą, i tak jak chcą” (Yoder, Kraat, 1983; Light, McNaughton, 2014). Jak sobie z tym poradzić? Czy jest jakieś wyjście z tej sytuacji?
Sen stanowi ważną część naszego życia. Wraz z wiekiem zmienia się nasze zapotrzebowanie na ilość snu, jednak zależność naszego ogólnego dobrostanu od jakości snu pozostaje niezmienna. Większość ludzi na przestrzeni życia doświadczyła okresowych trudności związanych ze snem bądź nadal się z nimi zmaga. W dalszej części artykułu przyjrzymy się temu, jakie znaczenie ma sen, konsekwencjom związanym z wybranymi trudnościami w tym obszarze oraz przykładowym sposobom radzenia sobie w przypadku pojawienia się problemów ze snem. Szczególnie skupimy się na bezsenności.
Zachowania agresywne i autoagresywne w pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną (NI) stanowią ogromne wyzwanie. Jest to obszerny temat, który jest coraz częściej poruszany w środowisku terapeutów, pedagogów oraz innych specjalistów. Rozważania oraz badania naukowe zaczęły wskazywać, iż pod tymi zachowaniami może kryć się coś więcej, niż tylko chęć zmanipulowania osoby dorosłej w celu osiągnięcia korzyści lub rozładowania nagromadzonej energii.
Wszyscy doskonale wiemy, że czytanie dzieciom i z dziećmi jest niezwykle ważną dla rozwoju dziecka aktywnością. Czytając z typowo rozwijającymi się dziećmi intuicyjnie wchodzimy z nimi w interakcje. Odpowiadamy na pytania, komentarze, wskazania paluszkiem, opisujemy obrazki, czy też odpowiadamy na niezliczone pytania „A dlaczego?”. Jak jednak czytać z dzieciakami, które nie mówią, a komunikują się z wykorzystaniem AAC? ,Czym jest czytanie uczestniczące i czym różni się od „zwykłego” czytania?
Seksualność rozumiana nie tylko w aspekcie prokreacji, lecz także w szerokim kontekście dotyczącym akceptacji swojego ciała, swojej płci, umiejętności odczytywania i nazywania różnych doznań płynących z ciała i myśli, budowania relacji z drugim człowiekiem jest nieodłącznym elementem naszego życia i towarzyszy nam od momentu urodzenia.