Byłoby, bowiem rzeczą bardzo pomocną, gdyby ludzie mówili więcej o śmierci i umieraniu jako nieodłącznych zjawiskach życia, tak jak nikt się nie waha mówić o tym, że jakaś kobieta oczekuje dziecka.
(Kűbler-Ross, 1998)
Dział: Metody terapii
Wydaje się, że żadna grupa uczniów nie czerpie tak ogromnej radości z osiągnięć w nauce, jak dzieci z niepełnosprawnością. One bowiem uczą się w szkole przede wszystkim „życia”. Osiągnięte przez nie umiejętności tworzą się często w pocie czoła, w walce z niedoskonałościami własnego ciała i barierami w najbliższym środowisku. Dopiero wówczas, gdy nauczyciel potrafi porozumieć się z uczniem, można powiedzieć, że zaczęła się nie tylko komunikacja, ale i prawdziwa edukacja.
W artykule zawartym w poprzednim numerze czasopisma „Terapia Specjalna…” zaprezentowałam kolejne kroki w postępowaniu diagnostycznym niezbędnym w sytuacji, gdy u podopiecznego lub ucznia pojawiają się zachowania autoseksualne. Zebranie tak szczegółowych danych jest konieczne, aby zobaczyć owo zachowanie w szerszym kontekście, a także ustalić, jaka jest przyczyna masturbacji u konkretnej osoby, na ile jej zachowanie narusza normy społeczne (np. odbywa się w obecności innych osób) lub zdrowotne (np. powoduje uszkodzenia) oraz jakie są możliwości osoby w zakresie ewentualnej modyfikacji zachowania.
Brak możliwości skutecznego komunikowania się jest kluczowym problemem osób z całościowymi zaburzeniami rozwoju. W wielu przypadkach to właśnie brak mowy skłania rodziców dziecka do przeprowadzenia diagnozy w kierunku zaburzeń autystycznych. Jednak efektywne rozwijanie komunikacji powinno być zawsze uzależnione od dokonania precyzyjnej oceny umiejętności wyjściowych.
Ocena procesów przetwarzania sensorycznego jest bardzo złożona i nie należy do najłatwiejszych, ponieważ duże znaczenie ma analiza wyników prób klinicznych, obserwacji dziecka podczas różnych aktywności oraz ocena koncentracji uwagi, reaktywności, a także funkcjonowania emocjonalno- -społecznego. Do przeprowadzenia właściwej oceny konieczne są nie tylko wnikliwe badania, ale także wiedza o codziennym funkcjonowaniu dziecka.
Wczesna i szybka diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu jest niezwykle ważna, lecz także trudna. Jest to złożony, wielowymiarowy proces. Często sprawia wiele trudności nawet doświadczonym klinicystom. To dlatego, że autyzm przyjmuje różne formy, co wynika zarówno z niejednorodności patogenetycznej, jak i z różnic indywidualnych. Dodatkowo obraz kliniczny bardzo często zaciemnia współwystępowanie innych zaburzeń.
Każdego roku rodzice dzieci z ASD w normie intelektualnej nie mogą znaleźć dla swoich dzieci dobrego miejsca w szkole. W szkołach specjalnych nie ma dla nich miejsca. Klasy specjalne dla autystycznych uczniów bez ograniczeń poznawczych są nadal rzadkością. Opiekunowie pozostawieni de facto bez wyboru decydują się najczęściej na klasy integracyjne. Szybko okazuje się, że piękna w założeniach idea edukacji włączającej jest w praktyce rozwiązaniem, z którego nikt nie odnosi korzyści.
Ze zjawiskiem problemów wychowawczych spotykają się coraz częściej zarówno rodzice, jak i nauczyciele w przedszkolu. Często zdarza się, że dziecko może prawidłowo funkcjonować w rodzinie, natomiast sprawiać problemy wychowawcze w przedszkolu, a bywa także odwrotnie. Jakie zatem metody wprowadzać, pracując nad zachowaniami trudnymi dzieci z niepełnosprawnością intelektualną?
Integracja „w szerokim znaczeniu wyraża się w takim wzajemnym stosunku pełno- i niepełnosprawnych, w którym są respektowane takie same prawa, liczą się takie same wartości, w których stwarza się obu grupom identyczne warunki do maksymalnego, wszechstronnego rozwoju”. W procesie integracji dzieci pełnosprawne i z zaburzeniami rozwoju uczą się tolerancji, współdziałania z drugą osobą, niesienia pomocy, czy akceptacji inności. Przedstawiamy pomysły na zabawy, które mogą mieć różnorodne wymiary terapeutycznej integracji uwzględniającej współdziałanie i współtworzenie dzieci.