Zaplanowanie procesu oddziaływań terapeutycznych wymaga wstępnej obserwacji i oceny funkcjonowania dziecka, uwzględnienia jego mocnych stron i obszarów deficytowych. W charakterystycznym, klasycznym obrazie autyzmu często im młodsze dziecko, krótko po diagnozie, tym trudniejszy początek terapii. Dzieje się tak dlatego, że małe dziecko z ASD charakteryzuje się najczęściej m.in. brakiem uważności na uczestnika interakcji, często nie zwraca uwagi na drugą osobę, nie podąża za kierunkiem patrzenia drugiej osoby oraz nie dzieli wspólnego pola uwagi. Z jakimi trudnościami można się spotkać na początku terapii i co może nam pomóc we wstępnej diagnozie?
Dział: Metody terapii
Kompleksowe wsparcie rozwoju dziecka z opóźnionym rozwojem powinno być holistycznym, spójnym oddziaływaniem specjalistów z różnych dziedzin, tj.: psychologa, pedagoga, logopedy, a także terapeuty integracji sensorycznej (SI). Kluczowa jest trafna diagnoza oraz zoperacjonalizowanie celów terapeutycznych, aby ukierunkować terapię na konkretne deficyty dziecka. W niniejszym artykule zostanie przedstawiona charakterystyka zaburzeń procesów integracji sensorycznej oraz zostaną omówione praktyczne wskazówki terapeutyczne możliwe do wykorzystania zarówno w gabinecie specjalisty, jak i w środowisku domowym.
Zmysłem wiodącym w rozwoju człowieka, zarówno w jego procesie uczenia się, jak i czerpania radości z otoczenia, jest wzrok. Poprawne widzenie wpływa na jakość życia, umożliwia optymalny rozwój społeczny i osobisty. W artykule zaprezentowano, jak przeprowadzić diagnozę wstępną mechanizmów posturalnych i funkcji wzrokowych oraz zestaw ćwiczeń usprawniających czucie ciała i ruchy naprzemienne.
Aktualnie dzięki możliwości wczesnego wykrywania wady słuchu oraz rozszerzeniu czasu i metod terapii, dzieci z uszkodzonym narządem słuchu mają większe szanse na swobodne funkcjonowanie w środowisku osób słyszących. Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie zagadnienia pracy z dzieckiem z uszkodzonym narządem słuchu. Zawiera także praktyczne wskazówki do wdrożenia podczas prowadzenia zajęć z uczniami z wadą słuchu.
Analiza wpływu odruchów ustno-twarzowych na czynności motoryczne narządów mowy pokazuje, jak istotna jest ich integracja dla rozwoju artykulacji. W artykule autorka zwraca uwagę czytelników na powiązanie wybranych odruchów ustno- -twarzowych z odruchami tonicznymi oraz na rolę integracji sensorycznej we wspieraniu mowy dziecka, w tym tego z niepełnosprawnością intelektualną (NI). Praktycznym uzupełnieniem są scenariusze zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym rozwijające procesy przetwarzania sensorycznego oraz wspierające rozwój mowy.
Sprawność okulomotoryczna ma bezpośrednie przełożenie na takie podstawowe umiejętności, jak m.in.: wchodzenie po schodach, łapanie piłki czy aktywność na placu zabaw. Jest też bazą dla wyższych funkcji percepcyjnych związanych np. z nauką czytania i pisania oraz spostrzeganiem, zauważaniem zmian w otoczeniu czy obserwowaniem nadjeżdżającego pojazdu. Zakres i jakość ruchów oczu wpływa na to, w jaki sposób uczeń będzie spostrzegał świat i na ile efektywna będzie jego uwaga wzrokowa. Jak przeprowadzić proces diagnozy i jakie oddziaływania wprowadzić, aby realnie poprawić jakość życia podopiecznych?
Artykuł zawiera bazujące na doświadczeniu autorki wskazówki do pracy z seksualnością osób z niepełnosprawnością intelektualną. Zostały tu wyodrębnione najczęściej pojawiające się problemy wynikające z postaw rodziców oraz trudności z rozmawianiem o intymności: miesiączkowanie, masturbacja, rodzicielstwo, profilaktyka przemocy seksualnej.
Komunikacja alternatywna PECS to doskonałe narzędzie porozumiewania się i kształtowania mowy u osób z zespołem Downa. Daje pacjentowi poczucie sprawczości, decyzyjności już od pierwszych momentów nauki korzystania z książki. Jest to absolutnie niezbędne, aby osiągnąć sukces terapeutyczny i samodzielność na przyszłość. Jak zatem przygotować książkę oraz system motywacyjny, aby dziecko miało pozytywne skojarzenia z narzędziem do komunikacji?
W artykule omówiono przypadek diagnozy, konceptualizacji i terapii w nurcie poznawczo-behawioralnym. Terapia pacjentki była bardzo dużym wyzwaniem, z uwagi nie tylko na niepełnosprawność, ale przede wszystkim na uwarunkowania społeczno-rodzinne, do których należała choroba matki, co bardzo niekorzystnie wpływało na możliwości zastosowania tradycyjnych technik terapeutycznych. W terapii duży nacisk położono na dostosowanie technik do możliwości pacjentki, co znacznie wydłużyło cały proces.
Praca z dzieckiem, które posiada bardzo dużo deficytów, nadmiarów behawioralnych oraz problemy we wszystkich sferach funkcjonowania, to nie lada wyzwanie dla terapeuty. Konieczne jest wprowadzanie intensywnego programu interwencji skupiającego się na umiejętnościach poznawczych, językowych i społecznych. Na przykładzie studium przypadku Elizy przedstawiono opis wczesnej interwencji behawioralnej.
Dla rodziców moment otrzymania diagnozy dziecka to bardzo trudna chwila. Bieganina myśli, strach oraz poczucie bezradności. Poczucie, że wszystko się skończyło. Ale czy faktycznie tak jest? Na przykładzie studium przypadku dwóch bohaterów autorka pokazuje, że „nie ma, że się nie da” i zawsze trzeba walczyć o podopiecznego.
Nieznane wcześniej otoczenie, osoby, relacje i niejasne zasady to moment krytyczny, ale i szansa. Jak poradzić sobie z tym wyzwaniem i wspierać dorosłe osoby z ASD w zakresie zmiany środowiska? Na co zwracać uwagę? Jak zorganizować wsparcie? Jak przygotować dorosłych z autyzmem na zmianę, a tym samym pomóc im oswoić stres?