Finalizacja danego okresu edukacyjnego czy terapeutycznego niesie za sobą konieczność dokonania dokładnej analizy tego, co wydarzyło się podczas jego trwania. To również moment organizowania spotkań zespołów specjalistów pracujących z danym uczniem oraz aktualizowanie wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia i ewentualne aneksowanie planów terapeutycznych. Czy należy przez to rozumieć poddanie ewaluacji jedynie tych działań podejmowanych przez nauczyciela terapeutę?
Dział: Metody terapii
Czym jest PSR – Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach? Jak wykorzystać program Kidsʾ Skills – „Dam Radę!” do pracy z dziećmi z ASD, w pracy terapeutycznej? Co takiego proponuje i jak działa ten program, jakich uczy umiejętności?
Metod pracy w rehabilitacji jest oczywiście całe mnóstwo i jak najbardziej warto znać ich jak najwięcej. W swoim życiu zawodowym miałem okazję uczestniczyć w wielu kursach, szkoleniach czy warsztatach. Jedno mogę powiedzieć na pewno – nie ma jednej dobrej metody w pracy z pacjentami z głęboką niepełnosprawnością fizyczną i umysłową i żadna z metod nie zaspokaja w pełni ich potrzeb, może poza Terapią Bazalną.
Rehabilitacja, zgodnie z definicją WHO, jest przywracaniem człowieka do pełni społeczeństwa. Jeśli weźmiemy pod uwagę osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną i ruchową, to z góry można założyć, że do pełni społeczeństwa taka osoba nigdy nie powróci. Dlatego w pracy z takimi osobami musimy proces rehabilitacji przedefiniować. Należy zwrócić uwagę na wszystkie ograniczenia, jakie w pracy z osobami z tak głęboką niepełnosprawnością są nieodzowne. Należy zmienić metody pracy, podejście diagnostyczne, cele pracy, a także ocenę efektywności oddziaływań terapeutycznych. Jaka jest zatem specyfika procesu rehabilitacji osób głęboko i wielorako niepełnosprawnych?
Dyscypliny nauki i praktyki pedagogicznej, opierając się na wieloletnich doświadczeniach, wypracowały własne procedury oceny poznawanych zjawisk. Na przykład podczas prowadzonej diagnozy logopedycznej istnieje określony sposób postępowania badawczego oparty na danych z obserwacji, wywiadu oraz prób i testów językowych. Na tej podstawie opisuje się umiejętności w tym obszarze oraz przewiduje ich tendencje rozwojowe.
„To jest kluczowe słowo – «zakładanie kompetencji». Bo my te kompetencje tak naprawdę zabieramy tym dzieciom. To jest przekleństwo. Startujemy z pułapu «On nic nie rozumie. Ona nic nie rozumie». A to jest największy błąd.”
Agnieszka Nantka
Osoby z głęboką wieloraką niepełnosprawnością odbierają innych ludzi poprzez kontakt z ciałem. Wykorzystują swoje ciało do wyrażania siebie i porozumiewania się (FrÖhlich, 2016, strona 9). Rozważania zawarte w artykule są próbą odpowiedzi na pytanie: Czy sygnały na ciele stanowią terapeutyczną modę czy są niezbędnym działaniem komunikacyjnego partnera?
Zabawa pozwala wejść na inny poziom współpracy z dzieckiem. Wypełniając elementy zabawy i relacji w oddziaływaniach terapeutycznych i wychowawczych, warto wskazać na konkretne gry i zabawy, które pozwolą wspierać obszary zagrożenia dziecka ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. W wielu przypadkach wystarczy delikatnie zmodyfikować zasady lub grę, aby uzyskać narzędzie terapeutyczne, które w oczach dziecka wciąż pozostaje zwykłą zabawą. Jakie gry mają potencjał terapeutyczny?
Aktywność i motywacja ucznia odgrywają niezwykle istotną rolę w procesie edukacyjno-terapeutycznym. Włączenie indywidualnych preferencji i zainteresowań dziecka w proces projektowania zajęć może okazać się kluczem do wspólnego sukcesu ucznia i nauczyciela. Jak poprawnie projektować zajęcia korekcyjno-kompensacyjne?
Elastyczność w zawodzie terapeuty specjalnego jest jedną z kluczowych cech. Każde dziecko, z którym mamy możliwość pracować, jest całkowicie inne. Różnią się pod względem wieku, osobowości, zainteresowań, ale również poziomu funkcjonowania i swoich potrzeb. Zadaniem pedagoga specjalnego jest wpasowanie się w rytm pracy i funkcjonowania danego dziecka.
Czas, którego ostatnio doświadczyliśmy i doświadczamy, to czas konfrontacji naszych mechanizmów psychologicznych na wielu płaszczyznach. Podczas szkoleń, które prowadzę, często używam analogii w obszarze kompetencji osobistych, że nasze umiejętności narciarskie sprawdzają się na zakrętach i wybojach, a nie na prostych górkach. Dokładnie teraz też mamy okazję przyjrzeć się reakcjom i mechanizmom naszych dzieci, które doświadczyły nagłej zaskakującej zmiany, oraz samym dzieciom, których nadrzędnym celem rozwojowym jest często poczucie stabilizacji i przewidywalności.
Relacja – powiecie, że to nic trudnego, znacie przecież swoich uczniów, rozmawiacie z nimi, pracujecie, więc relacja jest nawiązana. Czy aby na pewno? Czy zawsze ma ona silne podstawy? Czy rzeczywiście dobrze znamy swoich uczniów? Co jest kluczem do nawiązania trwałej relacji i jakie są czynniki niesprzyjające jej nawiązaniu?